ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ.

Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος

Ανδρέα Οικονόμου, εξ ΄Υψωνα Λεμεσού

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Υπουργείου Εσωτερικών

_____________

Για τον αιτητή : κα Φ. Αβραάμ.

Για τους καθ΄ων η αίτηση : κ. Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της

της Δημοκρατίας, για Γεν. Εισαγγελέα.

_____________

O αιτητής στις 9.8.1995 υπέβαλε αίτηση για έκδοση προσφυγικής ταυτότητας σύμφωνα με τα νέα κριτήρια που καθορίστηκαν με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου υπ΄ αρ. 42465, ημερομηνίας 19.4.1995.

Ο αιτητής είναι δάσκαλος και κατάγεται από τη Λόφου της επαρχίας Λεμεσού, ενώ η σύζυγός του από την Πέτρα Σολέας. Παντρεύτηκαν στον ΄Υψωνα στις 19.7.1964 και απέκτησαν δύο παιδιά. ΄Οπως ο ίδιος δήλωσε διορίστηκε δάσκαλος το 1958 και εργάστηκε για δύο χρόνια στη Λεμεσό, ενώ στη συνέχεια από το 1961 - 1966 εργάστηκε στο Μονάγρι. Από το 1966 μέχρι το 1972 υπηρέτησε στον ΄Υψωνα και από το 1972 μέχρι την εισβολή, πάλι στη Λεμεσό.

Διέμενε σε ενοικιαζόμενο σπίτι στον τόπο εργασίας του. Δήλωσε ότι τις μη εργάσιμες μέρες διέμενε με την οικογένειά του στο πατρικό σπίτι της συζύγου του στην Πέτρα το οποίο επέκτεινε και ανακαίνισε μετά το 1967. Εκτός του σπιτιού αυτού η σύζυγός του κατείχε και πέντε άλλα κτήματα στην Πέτρα που αξιοποιήθηκαν με δενδροφύτευση. Ο αιτητής διαθέτει ακίνητη περιουσία στις ελεύθερες περιοχές που κληρονόμησε από τους γονείς του. Κατά το χρόνο πριν την εισβολή είχε υποβάλει στο Υπουργείο Παιδείας αίτηση για μετάθεσή του στον ΄Υψωνα.

Με την παρούσα προσφυγή αξιώνεται ακύρωση της απόφασης αυτής. Προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η απόφαση είναι παράνομη γιατί εισάγει δυσμενή διάκριση εις βάρος του αιτητή, έχει ληφθεί υπό πλάνη και χωρίς επαρκή έρευνα, καθ΄ υπέρβασιν ή κατάχρηση εξουσίας, είναι δε τέλος αναιτιολόγητη.

Σύμφωνα με την παραγρ. 10(α) της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ο όρος "εκτοπισθείς" επεκτείνεται ώστε να περιλάβει τα πρόσωπα τα οποία πριν και μετά την εισβολή είχαν τη μόνιμη τους κατοικία στις ελεύθερες περιοχές λόγω του επαγγέλματός τους, αλλά το σπίτι τους ή και γενικά η περιουσία τους ήταν στις κατεχόμενες περιοχές.

Η απόφαση εισαγάγει έντεκα κριτήρια τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν για να αποφασιστεί κατά πόσο συγκεκριμένος αιτητής δικαιούται ή όχι προσφυγικής ταυτότητας. Τα κριτήρια αυτά, όπως έχει επανειλημμένα λεχθεί είναι τα ακόλουθα:

(1) Η καταγωγή του αιτητή,

(2) η κατοχή κατοικίας ή άλλης ακίνητης ιδιοκτησίας ή άλλης περιουσίας, τόσο στα κατεχόμενα όσο και στις ελεύθερες περιοχές,

(3) κατά πόσο ο αιτητής ήταν υποχρεωμένος να διαμένει στον τόπο διαμονής του ένεκα του επαγγέλματός του,

(4) η χρονική διάρκεια της διαμονής στις ελεύθερες περιοχές,

(5) το επίπεδο του χώρου διαμονής, αν υπήρχε πλήρης επίπλωση ή αν επρόκειτο για πρόχειρο κατάλυμα,

(6) η απόσταση του τόπου εργασίας και διαμονής από τον τόπο καταγωγής,

(7) ο χώρος στον οποίο διατηρούνταν τα προσωπικά αντικείμενα,

(10) η προσπάθεια επιστροφής στον τόπο καταγωγής και

(11) η κατοχή προσφυγικής ταυτότητας από τους γονείς.

Πριν ασχοληθώ με την εξέταση των διαφόρων κριτηρίων θα πρέπει να πω ότι στη γραπτή αγόρευση για τον αιτητή η κατάσταση όσον αφορά τη διαμονή του παρουσιάζεται μάλλον συγκεχυμένη, αλλά θα θεωρήσω ότι εκείνο που εννοείται είναι ότι διέμενε λόγω του επαγγέλματός του στις ελεύθερες περιοχές, αλλά το σπίτι ή γενικά η περιουσία της οικογένειας βρισκόταν στην Πέτρα, όπου εν πάση περιπτώσει περνούσε μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην εξέταση των τεθέντων κριτηρίων.

Ο αιτητής για να νομιμοποιείται στην έκδοση προσφυγικής ταυτότητας δεν πρέπει να ικανοποιεί και τα έντεκα κριτήρια. Αντίθετα, τα κριτήρια θα πρέπει να εξετάζονται σφαιρικά.

΄Εχοντας εξετάσει το φάκελλο της υπόθεσης που κατατέθηκε ενώπιόν μου καταλήγω ότι οι καθ΄ ων η αίτηση ορθά εφάρμοσαν τα τεθέντα κριτήρια και ορθά κατέληξαν στην απόρριψη του αιτήματος του αιτητή.

Ο αιτητής κατάγεται από το χωριό Λόφου Λεμεσού και η καταγωγή του βέβαια δεν έχει καμιά σχέση με τα κατεχόμενα. Η σύνδεση βρίσκεται στην καταγωγή της συζύγου του. Πριν την εισβολή διέμενε με την οικογένειά του στην πόλη και επαρχία Λεμεσού. Βέβαια μέσα στα κριτήρια δεν απαιτείται διαμονή, αλλά τα γεγονότα έχουν σημασία για να αποδειχθεί κατά πόσο ο αιτητής είχε "το σπίτι του και γενικά την περιουσία του στις κατεχόμενες περιοχές". Απλά διατηρούσε το πατρικό σπίτι της γυναίκας του στην Πέτρα το οποίο, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, χρησιμοποιούσε με την οικογένειά του τις μη εργάσιμες μέρες. Δύσκολα μπορεί να δεχθεί κανένας ότι η χρήση κατά τη διάρκεια των "μη εργάσιμων ημερών" ενός σπιτιού μπορεί να χαρακτηριστεί ως διαμονή στο σπίτι αυτό.

Αντίθετα φαίνεται ότι το κέντρο της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής του αιτητή ήταν το σπίτι που διατηρούσε στον τόπο εργασίας του και αυτό φαίνεται από διάφορα στοιχεία. Κατά την εγγραφή της γέννησης της θυγατέρας του, ο αιτητής ανέφερε ως τόπο διαμονής του το χωριό Μονάγρι, ενώ τόσο ο ίδιος όσο και η γυναίκα του διάλεξαν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους του χωριού ΄Υψωνα. Πρόθεση του αιτητή δεν ήταν η μόνιμη διαμονή στην Πέτρα. Εκείνο που τον κρατούσε μακρυά δεν ήταν οι ανάγκες της δουλειάς του. Ο αιτητής όχι μόνο δεν υπέβαλε αίτηση για μετάθεση στην Πέτρα ή σε παραπλήσια κοινότητα, αλλά αντίθετα ζήτησε να μετατεθεί στο χωριό ΄Υψωνας.

Ορθό είναι και το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οι καθ΄ ων η αίτηση ότι ο αιτητής διατηρούσε τα προσωπικά του αντικείμενα στο σπίτι του στη Λεμεσό. Λογικά πιστεύω οι καθ΄ ων η αίτηση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο αιτητής δεν χρησιμοποιούσε το σπίτι στην Πέτρα ως το κέντρο της κοινωνικής και επαγγελματικής του δραστηριότητας. Δεν διατηρούσε εκεί τηλέφωνο, ενώ το σπίτι δεν ήταν συνδεδεμένο με το δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

Η συχνότητα των επισκέψεων στην Πέτρα, η κατοχή εκεί κάποιας ακίνητης περιουσίας και το γεγονός ότι η σύζυγός του και οι γονείς της κατάγονταν από εκεί, δεν είναι κατά τη γνώμη μου τέτοια στοιχεία που να δικαιολογούν την έκδοση προσφυγικής ταυτότητας στον αιτητή.

Εν όψει όλων των ενώπιόν μου στοιχείων θεωρώ ότι η έρευνα που έγινε είναι η δέουσα και η ληφθείσα απόφαση επαρκής και αιτιολογημένη. Ο ισχυρισμός ότι η απόφαση βασίζεται σε πεπλανημένα και αόριστα στοιχεία θα πρέπει να απορριφθεί, ενώ η απόφαση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αναιτιολόγητη. Στην επιστολή ημερ. 1.8.1997 με την οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή η απόρριψη της αίτησης περιέχονται όλα τα στοιχεία που αιτιολογούν την απόφαση αυτή. Περαιτέρω όμως αιτιολογία μπορεί να βρεθεί και στο φάκελλο της υπόθεσης.

Τέλος θεωρώ εξ ίσου αστήρικτο τον ισχυρισμό ότι η απόφαση συνιστά δυσμενή διάκριση σε βάρος του αιτητή, απλώς και μόνο γιατί οι καθ΄ ων η αίτηση τηρώντας τα τεθέντα κριτήρια, σωστά αποφάσισαν ότι ο αιτητής δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως εκτοπισθείς.

Φρ. Νικολαΐδης

Δ.

/ΜΔ