|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:B33
(2015) 1 ΑΑΔ 47
27 Ιανουαρίου, 2015
[ΠΑΝΑΓΗ, ΓΙΑΣΕΜΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ/στές]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ
ΣΕ ΕΥΛΟΓΟ ΧΡΟΝΟ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2010 (2(Ι)/2010),
ΚΩΣΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΚΩΣΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΑΡ. 2),
Καθ' ου η αίτηση.
(Αίτηση Αρ. 2/2014)
Εκδίκαση δικαστικών υποθέσεων ― Εύλογος χρόνος εκδίκασης ― Αίτηση προς έκδοση δηλωτικής απόφασης και επιδίκαση αποζημιώσεων αναφορικά με ισχυρισμούς περί παραβίασης δικαιωμάτων για διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων εντός ευλόγου χρόνου ― Ο περί Αποτελεσματικών Θεραπειών για Παραβίαση του Δικαιώματος σε Διάγνωση Αστικών Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων σε Εύλογο Χρόνο, Νόμος 2(Ι)/2010 ― Κατά πόσον από το αντικείμενο της έφεσης, προέκυπτε ότι η απόφαση σε αυτή θα διαγνώσει οποιαδήποτε αστικά δικαιώματα του αιτητή ώστε η έφεση να αποτελεί διαδικασία στην οποία εφαρμόζεται ο Νόμος ― Η σχετική νομολογία του ΕΔΑΔ.
Λέξεις και Φράσεις ― «Αστικά Δικαιώματα και Υποχρεώσεις» στο Άρθρο 2 του περί Αποτελεσματικών Θεραπειών για Παραβίαση του Δικαιώματος σε Διάγνωση Αστικών Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων σε Εύλογο Χρόνο Νόμου 2(Ι)/2010.
Με αίτηση, η οποία στηρίχθηκε στον περί Αποτελεσματικών Θεραπειών για Παραβίαση του Δικαιώματος σε Διάγνωση Αστικών Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων σε Εύλογο Χρόνο Νόμο, 2(Ι)/2010, ο αιτητής αιτήθηκε την έκδοση δηλωτικής απόφασης ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παραβίασε τα δικαιώματα του για διάγνωση των αστικών του δικαιωμάτων εντός ευλόγου χρόνου στην Πολιτική Έφεση 392/2011. Περαιτέρω, επεδίωξε την έκδοση διατάγματος για άμεση εκδίκαση της έφεσης, καθώς και απόφαση για την καταβολή αποζημιώσεων.
Η απόφαση, αντικείμενο της έφεσης, ήταν ενδιάμεση και με αυτήν απορρίφθηκε αίτηση Τραπεζικού Οργανισμού για διαγραφή της Έκθεσης Απαίτησης και της αγωγής που καταχώρισε ο αιτητής.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Ο Νόμος, όπως προβλέπεται από το Άρθρο 3(2) αυτού, εφαρμόζεται σε σχέση με την παραβίαση του δικαιώματος προσώπου για διάγνωση αστικών δικαιωμάτων ή υποχρεώσεων του σε εύλογο χρόνο, μεταξύ άλλων, και σε υποθέσεις που βρίσκονται ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
2. Παρέχεται, έτσι, σε πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα του για διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων ή υποχρεώσεων του σε εύλογο χρόνο, το δικαίωμα να προσφύγει στα ένδικα μέσα που προβλέπονται από το Νόμο για την απόδοση των θεραπειών που προβλέπονται σ' αυτόν.
3. Σύμφωνα με το ερμηνευτικό Άρθρο 2 του Νόμου, «Αστικά Δικαιώματα και Υποχρεώσεις» σημαίνει δικαιώματα και υποχρεώσεις που στην έννοια και σύμφωνα με το Άρθρο 6.1 της Ε.Σ.Δ.Α. είναι αστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω άρθρου και απαιτείται η διάγνωση τους σε εύλογο χρόνο, κατά τα διαλαμβανόμενα σ' αυτό.
4. Η υπό αναφορά έφεση στρέφεται εναντίον ενδιάμεσης απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου.
5. Σύμφωνα με τον Οδηγό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αναφορικά με το Άρθρο 6 της Σύμβασης, οι ενδιάμεσες αποφάσεις όπως αυτές που αφορούν σε παρεμπίπτοντα διατάγματα, μέχρι πρόσφατα δεν θεωρούνταν ως αποφάσεις που διαγιγνώσκουν αστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, ώστε να εμπίπτουν στην εμβέλεια προστασίας του Άρθρου 6 της Σύμβασης.
6. Ωστόσο το ΕΔΑΔ έχει υπαναχωρήσει από την προηγούμενη νομολογία του και έχει υιοθετήσει μια νέα προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία το κατά πόσο εφαρμόζεται το Άρθρο 6 της Σύμβασης σε ενδιάμεσα μέτρα («interim measures») εξαρτάται από το κατά πόσο πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
7. Θα πρέπει, κατ' αρχάς, το δικαίωμα το οποίο διακυβεύεται (at stake) τόσο στην κυρίως υπόθεση όσο στην ενδιάμεση διαδικασία να είναι «αστικό» εν τη εννοία της Σύμβασης.
8. Έπειτα, η φύση του ενδιάμεσου μέτρου, ο σκοπός και το αντικείμενο του, καθώς και οι επιπτώσεις στο υπό αναφορά δικαίωμα, πρέπει να ελέγχονται εξονυχιστικά.
9. Όποτε θεωρείται ότι το ενδιάμεσο μέτρο διαγιγνώσκει αποτελεσματικά το αστικό δικαίωμα ή την υποχρέωση που διακυβεύεται, τότε είναι που το Άρθρο 6 είναι εφαρμοστέο.
10. Τα ίδια κριτήρια εφαρμόζονται και στην περίπτωση ενδιάμεσης απόφασης η οποία για το σκοπό εφαρμογής ή όχι του Άρθρου 6, εξομοιώνεται με ενδιάμεσο ή προσωρινό μέτρο.
11. Στην προκειμένη περίπτωση, η απόφαση, αντικείμενο της έφεσης, είναι ενδιάμεση. Με αυτήν απορρίφθηκε αίτηση Τραπεζικού Οργανισμού για διαγραφή της Έκθεσης Απαίτησης και της αγωγής που καταχώρισε ο αιτητής.
12. Δεν υπάρχει σε ισχύ οποιοδήποτε μέτρο, απόφαση ή διαδικασία που να επηρεάζει τον αιτητή στη διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων του εντός ευλόγου χρόνου. Αντίθετα μάλιστα, ο ίδιος έχει επιλέξει, εκκρεμούσης της έφεσης, να μην προωθήσει την αγωγή του, που αν την προωθούσε ευλόγως αναμένεται ότι θα διαγιγνώσκονταν ήδη τα αστικά δικαιώματα του, δεδομένου μάλιστα ότι, όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, αυτό που τώρα παραμένει είναι η απόδειξη της απαίτησης του.
13. Έχοντας δε υπόψη το αντικείμενο της έφεσης, δεν προέκυπτε ότι η απόφαση σε αυτή θα διαγνώσει οποιαδήποτε αστικά δικαιώματα του αιτητή ώστε η έφεση να αποτελεί διαδικασία στην οποία εφαρμόζεται ο Νόμος.
14. Ούτε εν πάση περιπτώσει, ο αιτητής έχει υποστεί οποιαδήποτε ζημιά, βλάβη ή απώλεια, χρηματική ή άλλη, η οποία μπορεί να αποδοθεί στην εκκρεμοδικία της έφεσης.
Η αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Verlagsgruppe News GmbH v. Austria (dec), no. 62763/00, 16 January 2003,
Micallef v. Malta [GC], no. 17056/06, ECHR 2009.
Αίτηση.
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά.
Α. Χριστοφόρου, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τη Δικαστή Π. Παναγή.
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση, η οποία εδράζεται στον περί Αποτελεσματικών Θεραπειών για Παραβίαση του Δικαιώματος σε Διάγνωση Αστικών Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων σε Εύλογο Χρόνο Νόμο αρ. 2(Ι)/2010 («ο Νόμος»), ο αιτητής ζητά την έκδοση δηλωτικής απόφασης ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παραβίασε τα δικαιώματα του για διάγνωση των αστικών του δικαιωμάτων εντός ευλόγου χρόνου στην Πολιτική Έφεση αρ. 392/2011 («η έφεση»). Περαιτέρω, επιδιώκει την έκδοση διατάγματος για άμεση εκδίκαση της έφεσης, καθώς και απόφαση για την καταβολή αποζημιώσεων συνολικού ύψους €60.000.
Όπως προκύπτει από το ενώπιον μας υλικό, η έφεση ασκήθηκε στις 12.10.2011 από την Marfin Popular Bank Public Co Ltd (στο εξής «Marfin») εναντίον ενδιάμεσης απόφασης που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, στην αγωγή υπ' αριθμό 2883/11, με ενάγοντα τον εδώ αιτητή και εναγόμενους την Marfin και τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Η πρωτόδικη διαδικασία, αντικείμενο της υπό έφεση απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, αφορούσε αίτηση της Marfin για τη διαγραφή της Έκθεσης Απαίτησης και της αγωγής λόγω μη αποκάλυψης εύλογης αιτίας αγωγής.
Αφού καταχωρίστηκε η έφεση, ορίστηκε για προδικασία στις 13.3.2012, οπότε δόθηκαν οδηγίες για την καταχώριση περιγραμμάτων αγορεύσεων. Ακολούθως, η εφεσείουσα Μarfin καταχώρισε το περίγραμμα της στις 2.4.2012 και ο αιτητής το δικό του περίγραμμα στις 15.5.2012. Η έφεση ορίστηκε για οδηγίες στις 10.11.2014 και ήταν ορισμένη για ακρόαση στις 23.1.2015.
Να σημειωθεί ότι δεν αναφέρεται στο σώμα της αίτησης σε ποια άρθρα του Νόμου αυτή εδράζεται. Ελλείπει πλήρως οποιαδήποτε αναφορά στο νομικό υπόβαθρο, γεγονός που από μόνο του θα ήταν αρκετό για να απορριφθεί η αίτηση, δεδομένου ότι στην προκείμενη διαδικασία εφαρμόζονται οι Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας*. Ωστόσο, η αίτηση δεν μπορεί να επιτύχει και για τους λόγους που εξηγούνται στη συνέχεια.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης της αίτησης, μας πληροφόρησε η Πρωτοκολλητής ότι στις 19.10.2011 η Marfin είχε καταχωρίσει αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο, με την οποία ζητούσε την αναστολή της πρωτόδικης διαδικασίας μέχρι την εκδίκαση της έφεσης. Η αίτηση εκείνη απορρίφθηκε στις 22.3.2012 και έκτοτε δεν έχει γίνει οποιοδήποτε διάβημα από τον αιτητή για την περαιτέρω προώθηση της αγωγής. Για το θέμα αυτό μας εξήγησε ο αιτητής ότι συγκατατέθηκε στην αίτηση για αναστολή, όμως, μετά που αυτή απορρίφθηκε, ο ίδιος δεν προχώρησε σε οποιοδήποτε διάβημα επειδή θεώρησε πως η απόφαση του Εφετείου στην παραπάνω έφεση θα είναι καταλυτική για την πρωτόδικη διαδικασία. Ανέφερε επίσης πως η πρωτόδικη διαδικασία θα είναι σύντομη καθότι η αγωγή εκκρεμεί προς απόδειξη της απαίτησης του.
Ο Νόμος, όπως προβλέπεται από το Άρθρο 3(2) αυτού, εφαρμόζεται σε σχέση με την παραβίαση του δικαιώματος προσώπου για διάγνωση αστικών δικαιωμάτων ή υποχρεώσεων του σε εύλογο χρόνο, μεταξύ άλλων, και σε υποθέσεις που βρίσκονται ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Παρέχεται, έτσι, σε πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα του για διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων ή υποχρεώσεων του σε εύλογο χρόνο, το δικαίωμα να προσφύγει στα ένδικα μέσα που προβλέπονται από το Νόμο για την απόδοση των θεραπειών που προβλέπονται σ' αυτόν. Σύμφωνα με το ερμηνευτικό Άρθρο 2 του Νόμου, «Αστικά Δικαιώματα και Υποχρεώσεις» σημαίνει δικαιώματα και υποχρεώσεις που στην έννοια και σύμφωνα με το Άρθρο 6.1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Θεμελιωδών Ελευθεριών («η Σύμβαση»), είναι αστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω άρθρου και απαιτείται η διάγνωση τους σε εύλογο χρόνο, κατά τα διαλαμβανόμενα σ' αυτό.
Όπως έχει ήδη σημειωθεί πιο πάνω, η υπό αναφορά έφεση στρέφεται εναντίον ενδιάμεσης απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου. Σύμφωνα με τον Οδηγό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αναφορικά με το Άρθρο 6 της Σύμβασης*, οι ενδιάμεσες αποφάσεις όπως αυτές που αφορούν σε παρεμπίπτοντα διατάγματα, μέχρι πρόσφατα δεν θεωρούνταν ως αποφάσεις που διαγιγνώσκουν αστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, ώστε να εμπίπτουν στην εμβέλεια προστασίας του Άρθρου 6 της Σύμβασης**. Ωστόσο το ΕΔΑΔ έχει υπαναχωρήσει από την προηγούμενη νομολογία του και έχει υιοθετήσει μια νέα προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία το κατά πόσο εφαρμόζεται το Άρθρο 6 της Σύμβασης σε ενδιάμεσα μέτρα («interim measures») εξαρτάται από το κατά πόσο πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις***. Θα πρέπει, κατ' αρχάς, το δικαίωμα το οποίο διακυβεύεται (at stake) τόσο στην κυρίως υπόθεση όσο στην ενδιάμεση διαδικασία να είναι «αστικό» εν τη εννοία της Σύμβασης. Έπειτα, η φύση του ενδιάμεσου μέτρου, ο σκοπός και το αντικείμενο του, καθώς και οι επιπτώσεις στο υπό αναφορά δικαίωμα, πρέπει να ελέγχονται εξονυχιστικά («should be scrutinized»). Όποτε θεωρείται ότι το ενδιάμεσο μέτρο διαγιγνώσκει αποτελεσματικά το αστικό δικαίωμα ή την υποχρέωση που διακυβεύεται, τότε είναι που το Άρθρο 6 είναι εφαρμοστέο. Τα ίδια κριτήρια εφαρμόζονται και στην περίπτωση ενδιάμεσης απόφασης η οποία για το σκοπό εφαρμογής ή όχι του Άρθρου 6, εξομοιώνεται με ενδιάμεσο ή προσωρινό μέτρο.
Στην προκειμένη περίπτωση, η απόφαση, αντικείμενο της έφεσης, είναι ενδιάμεση. Με αυτήν απορρίφθηκε αίτηση της Marfin για διαγραφή της Έκθεσης Απαίτησης και της αγωγής που καταχώρισε ο αιτητής. Δεν υπάρχει σε ισχύ οποιοδήποτε μέτρο, απόφαση ή διαδικασία που να επηρεάζει τον αιτητή στη διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων του εντός ευλόγου χρόνου. Αντίθετα μάλιστα, ο ίδιος έχει επιλέξει, εκκρεμούσης της έφεσης, να μην προωθήσει την αγωγή του, που αν την προωθούσε ευλόγως αναμένεται ότι θα διαγιγνώσκονταν ήδη τα αστικά δικαιώματα του, δεδομένου μάλιστα ότι, όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, αυτό που τώρα παραμένει είναι η απόδειξη της απαίτησης του. Έχοντας δε υπόψη το αντικείμενο της έφεσης, δε θεωρούμε ότι η απόφαση σε αυτή θα διαγνώσει οποιαδήποτε αστικά δικαιώματα του αιτητή ώστε η έφεση να αποτελεί διαδικασία στην οποία εφαρμόζεται ο Νόμος. Ούτε έχουμε ικανοποιηθεί, εν πάση περιπτώσει, ότι ο αιτητής έχει υποστεί οποιαδήποτε ζημιά, βλάβη ή απώλεια, χρηματική ή άλλη, η οποία μπορεί να αποδοθεί στην εκκρεμοδικία της έφεσης. Οι διαπιστώσεις μας αυτές σφραγίζουν και την τύχη της αίτησης.
Για τους πιο πάνω λόγους, η αίτηση απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ του καθ' ου η αίτηση και εναντίον του αιτητή, όπως αυτά υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.