|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 1 ΑΑΔ 1387
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 10542
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΠΙΚΗ, Π., ΗΛΙΑΔΗ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, ΔΔ.
FAIRWAYS (LIMASSOL) LIMITED, από τη Λεμεσό,
Εφεσείοντες/Εναγόμενοι
και
Α. ΠΕΤΣΑΣ & ΥΙΟΙ ΛΤΔ., από τη Λευκωσία,
Εφεσίβλητοι/Ενάγοντες
----------------------------
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 22.8.2000Για τους Εφεσείοντες: κ. Ν. Νεοκλέους.
Για τους Εφεσιβλήτους: κ. Ν. Δαμιανού εκ μέρους του κ. Χ. Κυριακίδη.
-------------------------------
ΠΙΚΗΣ, Π.: Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί
από το Δικαστή Τ. Ηλιάδη.
-----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ
.: Η εφεσείουσα εταιρεία διεξάγει εργασίες πώλησης καινούργιων αυτοκινήτων σε όλη την Κύπρο και η εφεσίβλητη διεξάγει εργασίες ενοικίασης αυτοκινήτων. Το 1993 η εφεσίβλητη είχε 370 άδειες ενοικίασης αυτοκινήτων (τύπου "Ζ"). Λόγω διάφορων συμβατικών υποχρεώσεων η εταιρεία έπρεπε να αντικαταστήσει ένα αριθμό οχημάτων με άλλα καινούργια. Προς τούτο αφού αγόρασε όλα τα διαθέσιμα αυτοκίνητα Mitsubishi Lancer 1.3GL από τον αντιπρόσωπο των Mitsubishi στη Λάρνακα κ. Κώστα Δημητρίου, ο τελευταίος παρέπεμψε το Διευθυντή της κ. Χρ. Πέτσα (που ήθελε να αγοράσει ακόμα μερικά άλλα οχήματα παρόμοιου τύπου) στον Ευέλθοντα Παναγή, Διευθυντή της εφεσείουσας εταιρείας στη Λεμεσό. Ο κ. Πέτσας επισκέφθηκε στις 30/12/93 τον Ευέλθοντα Παναγή στη Λεμεσό ο οποίος και του υπέδειξε ένα κατάλογο 30 αυτοκινήτων Mitsubishi Lancer που αναμένονταν να εισαχθούν στην Κύπρο. Ακολούθως ο κ. Πέτσας συμφώνησε εγγράφως με τον κ. Παναγή όπως αγοράσει από την εφεσείουσα 11 καινούργια αυτοκίνητα Mitsubishi Lancer 1.3GL συνολικής αξίας £77.000, από τα οποία 4 θα ήταν χρώματος μπλε, 3 χρώματος κόκκινου, 3 χρώματος γκρίζου και 1 χρώματος μαύρου. Συμφωνήθηκε προφορικά ότι τα οχήματα θα παραδίδονταν εγγεγραμμένα στις 21/1/94.Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω συμφωνίας η εφεσίβλητη προχώρησε για να πάρει τις σχετικές εγκρίσεις από το Τμήμα Χερσαίων Μεταφορών για την αντικατάσταση των οχημάτων, μια διαδικασία που διαρκούσε γύρω στις 3-4 βδομάδες. Οι σχετικές εγκρίσεις του Τμήματος Χερσαίων Μεταφορών παραδόθηκαν από την εφεσίβλητη στην εφεσείουσα μεταξύ της 18ης και 20ης Ιανουαρίου 1994.
Με επιστολή της ημερομηνίας 17/1/94 η εφεσείουσα ζήτησε την καταβολή ολόκληρου του ποσού της παραγγελίας μέχρι την 21/1/94. Η εφεσίβλητη με απαντητική επιστολή της ημερομηνίας 20/1/94 παρατήρησε ότι ήταν πρόθυμη να καταβάλει ολόκληρο το ποσό μετά την αποστολή των σχετικών τιμολογίων. Με τηλεομοιότυπο της ίδιας μέρας η εφεσείουσα απέστειλε στην εφεσίβλητη το σχετικό τιμολόγιο στο οποίο αναφέρονταν οι αριθμοί κυλίνδρου (chassis number) του καθενός από τα οχήματα, όπως επίσης και το συνολικό ποσό της αξίας των οχημάτων που μαζί με τα τέλη εγγραφής ανερχόταν σε £83.110, υποσχόμενη
ότι τα οχήματα θα παραδίδονταν εγγεγραμμένα την 21/1/94.Το απόγευμα της 21/1/94 ο κ. Πέτσας πήγε μαζί με τέσσερα άλλα πρόσωπα της εφεσίβλητης εταιρείας για να παραλάβει τα οχήματα. Εκεί πληροφορήθηκε από κάποια Αντρη του Λογιστηρίου της εφεσείουσας ότι τα οχήματα δεν ήταν ακόμα έτοιμα, αλλά θα ετοιμάζονταν μέχρι τις 24/1/94. Στις 24/1/94 ο κ. Πέτσας ξαναπήγε στο γραφείο της εφεσείουσας όπου πληροφορήθηκε από κάποια υπάλληλο της εφεσείουσας ότι τα οχήματα δεν ήταν ακόμα έτοιμα. Οταν άρχισε να διαμαρτύρεται παρουσιάστηκε ο κ. Ευέλθων Παναγή ο οποίος του είπε ότι θα έπρεπε να δώσει και λίγα από τα οχήματα που αγόρασε στον ανταγωνιστή του Αντη Σπύρου. Οταν ο κ. Πέτσας αρνήθηκε και ζήτησε την παράδοση των οχημάτων, ο κ. Παναγή του είπε ότι αν έχει πρόβλημα θα έπρεπε από τούδε και στο εξής να επικοινωνεί με το δικηγόρο της εφεσείουσας. Την ίδια μέρα η εφεσείουσα πληροφόρησε με φαξ την εφεσίβλητη ότι τα οχήματα θα παραδίδονταν στα τέλη Απριλίου του 1994. Η εφεσίβλητη απάντησε την ίδια μέρα ότι η εφεσείουσα ήταν υπεύθυνη για τη διάρρηξη της συμφωνίας, επιφυλάσσοντας τα δικαιώματα της. Ακολούθως, επειδή οι εγκρίσεις για την αντικατάσταση των οχημάτων θα έληγαν, ο κ. Πέτσας έκαμε διάφορες διαπραγματεύσεις με τις εταιρείες Mazda, Subaru και Toyota και κατέληξε στην αγορά 11 οχημάτων τύπου Mazda 323, 1300cc (που ήταν της ίδιας δυναμικότητας με τα Mitsubishi Lancer) προς £8.200 για κάθε αυτοκίνητο.
Η εκδοχή της εφεσείουσας βασίσθηκε στη μαρτυρία της Αντρης Χρίστου, Υπεύθυνης του Λογιστηρίου της εφεσείουσας εταιρείας για την οποία το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι "αγνοούσε τα πάντα όσον αφορά τα επίδικα θέματα και το μόνο που προσπάθησε να πείσει ανεπιτυχώς ήταν ότι ουδέποτε συνάντησε το Χρ. Πέτσα και δεν της προσφέρθηκε κανένα ποσό από τον ίδιο για την αγορά των 11
οχημάτων ..... Η μαρτυρία της ήταν φτιαχτή και αποτελούσε το άλλοθι ή την υπεκφυγή αυτών που θα έπρεπε να καταθέσουν στο Δικαστήριο για τα γεγονότα καταρτισμού της σύμβασης για να διαφανεί η πρόθεση των μερών όσον αφορά τον εύλογο χρόνο για παράδοση των 11 αυτοκινήτων." Πιο συγκεκριμένα η εφεσείουσα ισχυρίσθηκε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο χρόνος παράδοσης των οχημάτων δεν είχε συμφωνηθεί, και όταν η εφεσείουσα πληροφόρησε την εφεσίβλητη ότι η παράδοση των οχημάτων θα γινόταν στα τέλη Απριλίου του 1994, η εφεσίβλητη αρνήθηκε την παραλαβή των οχημάτων και κατά συνέπεια κατέστη υπεύθυνη για τη διάρρηξη της συμφωνίας.Το πρωτόδικο Δικαστήριο αφού αποδέχθηκε την εκδοχή της εφεσίβλητης και απέρριψε την εκδοχή της εφεσείουσας εξέδωσε απόφαση υπέρ της εφεσίβλητης για £5.981,50 με έξοδα.
Με την παρούσα έφεση η εφεσείουσα προσβάλλει την εγκυρότητα της πρωτόδικης απόφασης ισχυριζόμενη ότι
(α) Ο όρος 8 της έγγραφης συμφωνίας προνοούσε ότι η δεσμευτικότητα της συμφωνίας θα διαρκούσε για 6 μήνες,
(β) Λανθασμένα αποδέχθηκε τη μαρτυρία του κ. Πέτσα και επιδίκασε αποζημιώσεις, αφού ο κ. Πέτσας δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως εμπειρογνώμονας.
Τα νομικά επακόλουθα του άρθρου 8
Είναι η θέση της εφεσείουσας ότι η παράδοση θα μπορούσε να γίνει μέσα στην περίοδο των 6 μηνών σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 8 της Σύμβασης, εφόσον δεν είχε καθοριστεί ο χρόνος παράδοσης των οχημάτων.
Ο όρος 8 της σχετικής συμφωνίας προνοεί τα πιο κάτω:
"This order is binding on both parties for (6) months from the date hereof. In case of non-arrival of the vehicle within a period of six months from the date hereof and if the Seller is not in a position to offer to the Buyer another vehicle to his satisfaction, the Buyer will be free to cancel this order and consequently be entitled to full refund of this cash deposit but shall not have the right to claim any damages whatsoever from the Seller."
Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε συμπέρασμα ότι ο πιο πάνω όρος που αναφέρεται στη μη άφιξη οχημάτων εντός 6 μηνών από της υπογραφής της συμφωνίας δεν μπορούσε να εφαρμοσθεί στην παρούσα περίπτωση γιατί τα οχήματα είχαν ήδη αφιχθεί στην Κύπρο. Τούτο επιβεβαιώνεται από το σχετικό τιμολόγιο που είχε εκδώσει η εφεσείουσα στο οποίο αναφέρονται οι αριθμοί κυλίνδρου (chassis number) του καθενός αυτοκινήτου που είχε αφιχθεί ξεχωριστά.
Η άφιξη των οχημάτων στην Κύπρο σε συνδυασμό με την ανάληψη υποχρέωσης εκ μέρους της εφεσείουσας για την παράδοση τους στις 21/1/94 είχε ως αποτέλεσμα τη μεταβίβαση της κυριότητας τους στην εφεσίβλητη σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 19(1) του Περί Πώλησης Αγαθών Νόμου, Κεφ. 267 που προνοεί ότι η κυριότητα εξειδικευμένων αγαθών μεταβιβάζεται στον αγοραστή κατά το χρόνο που οι συμβαλλόμενοι προτίθενται όπως αυτή μεταβιβαστεί.
Το πιο πάνω εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι απόλυτα ορθό. Τα αντικείμενα της Σύμβασης ήταν καθορισμένα και υπήρχε η ανάληψη υποχρέωσης παράδοσης στις 21/1/94. Η ύπαρξη των αντικειμένων της πώλησης και ο καθορισμός της ημερομηνίας παράδοσης είχε ως άμεσο αποτέλεσμα τη μεταβίβαση της κυριότητας στην εφεσίβλητη. Επεται ότι η μετέπειτα ειδοποίηση της εφεσείουσας στην εφεσίβλητη ότι τα οχήματα θα παραδίδονταν στο τέλος Απριλίου, αποτελούσε παραβίαση της συμφωνίας εκ μέρους της εφεσίβλητης. Μέσα στα πιο πάνω πλαίσια η εφαρμογή του όρου 8 της συμφωνίας πώλησης δεν μπορούσε να τύχει εφαρμογής αφού αυτή αναφέρεται σε περιπτώσεις μη άφιξης παραγγελθέντων οχημάτων, ενώ στην παρούσα περίπτωση τα οχήματα είχαν ήδη αφιχθεί στην Κύπρο.
Η επιδίκαση αποζημιώσεων ήταν λανθασμένη
Η εφεσείουσα ισχυρίζεται ότι λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο επεδίκασε το ποσό των £5.981,50 υπό τύπο αποζημιώσεων αφού δεν δόθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία για την απόδειξη της αξίας των αγορασθέντων οχημάτων.
Οπως ορθά παρατηρείται στη σχετική απόφαση η απαίτηση της εφεσίβλητης για αποζημιώσεις είχε δύο σκέλη. Πρώτο, τα επιπρόσθετα ποσά που πληρώθηκαν για την αγορά των άλλων οχημάτων και δεύτερο, τα διαφυγόντα κέρδη από τη μη παράδοση των 11 οχημάτων.
Αναφορικά με το επιπρόσθετο ποσό που καταβλήθηκε για την αγορά των άλλων οχημάτων το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε συμπέρασμα ότι οι ενέργειες του Χρ. Πέτσα να έλθει σε επαφή με διάφορες άλλες εταιρείες αυτοκινήτων (Mazda, Subaru και Toyota) ήταν ενέργειες που έδειχναν σοβαρότητα και υπευθυνότητα και ότι η μαρτυρία για το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε για την αγορά των 11 οχημάτων ήταν ικανοποιητική μαρτυρία για την απόδειξη του επιπρόσθετου ποσού που καταβλήθηκε.
Σχετικά με τα διαφυγόντα κέρδη η σχετική μαρτυρία της εφεσίβλητης βασίστηκε στα στοιχεία που παρέθεσε ο Διευθυντής της Χρ. Πέτσας, που είχε σπουδάσει Οικονομικά με μεταπτυχιακό δίπλωμα στις συγκοινωνίες και κοστολογήσεις. Ο μάρτυς κατέθεσε ότι ασχολείτο προσωπικά με τις αγορές αυτοκινήτων, πωλήσεις, εκτιμήσεις ζημιών και επιδιορθώσεις, παρακολουθώντας τι υπάρχει στην αγορά και αποφασίζοντας πότε πρέπει να γίνουν αλλαγές οχημάτων όταν υπήρχαν κατάλληλες ευκαιρίες.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε συμπέρασμα ότι οι σπουδές του μάρτυρα δεν τον καθιστούσαν εμπειρογνώμονα και η ενασχόληση του με τις διάφορες δραστηριότητες της εταιρείας, χωρίς να είναι σε θέση να παρουσιάσει αναλυτικές καταστάσεις για την πληρότητα της εταιρείας κατά την επίδικη περίοδο, τις τιμές ενοικίασης των οχημάτων και το χρόνο έναρξης ενοικίασης των οχημάτων Mazda, δεν μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν την απαίτηση για διαφυγόντα κέρδη.
Τα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι ορθά. Αναφορικά με την αγορά των άλλων οχημάτων δόθηκε προφορική μαρτυρία από το Χρ. Πέτσα ως προς τις ενέργειες στις οποίες προέβηκε και στο συνολικό ποσό που κατέβαλε για την αξία των οχημάτων. Δεν εγείρεται θέμα μαρτυρίας πραγματογνώμονα (Νικολάου ν. Σταύρου [1992] 1(Β) Α.Α.Δ. 746), αλλά μαρτυρίας που προέρχεται από πρόσωπο που είχε άμεση αντίληψη των ειδικών περιστατικών. Η αγορά των συγκεκριμένων οχημάτων, η καταβολή της αξίας τους από την εφεσίβλητη και ο σκοπός της αγοράς τους αποτελούν στοιχεία τα οποία τεκμηριώνουν την απαίτηση για το επιπρόσθετο ποσό που καταβλήθηκε. Ανκαι ο Χρ. Πέτσας θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πραγματογνώμονας (ίδε
Halsbury's Laws of England, 3rd Edition, Vol. 10, para. 587 και Θεοσκέπαστη Φαρμ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Π.Ε. 7182 της 27/11/90), η έλλειψη άλλης ικανοποιητικής μαρτυρίας αναφορικά με τα επακόλουθα που προέκυψαν από την αλλαγή των οχημάτων καθιστά την απόδειξη των διαφυγόντων κερδών αδύνατη.Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος της εφεσείουσας.
Π.
Δ.
Δ.
/ΔΓ