|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 2025
10 Δεκεμβρίου, 1999
[NIKHTAΣ, KΩNΣTANTINIΔHΣ, NIKOΛAΪΔHΣ, KPONIΔHΣ, ΓABPIHΛIΔHΣ, Δ/στές]
ZEELAND NAVIGATION COMPANY LIMITED,
Eνάγουσα,
v.
BANQUE WORMS (AΡ. 2),
Eναγομένης.
(Aίτηση για Aναθεώρηση στην Αγωγή Ναυτοδικείου Aρ. 51/98)
Δικονομία Ναυτοδικείου — Αίτηση για αναθεώρηση — Είναι εφικτή μόνο μέσα στο αυστηρό θεσμικό πλαίσιο των κανονισμών 165, 166 και 167 των Κανονισμών Ναυτοδικείου.
Λέξεις και Φράσεις — ".. to reconsider a matter." στην υπόθεση Williams & Glyn's Bank v. Koloumbis — Δεν μπορεί να αναφέρεται σε όλα τα θέματα με τα οποία καταπιάστηκε η απόφαση.
Η αιτήτρια κατέθεσε την αγωγή Ναυτοδικείου υπ' αρ. 37/95 κατά της Τράπεζας, ενυποθήκου δανειστού, στην οποία η αιτήτρια είχε υποθηκεύσει το ιδιόκτητο πλοίο της Foresight Driller II για ασφάλεια δανείου, και η οποία το πώλησε στο ποσό των 4 εκατομμυρίων δολλαρίων Η.Π.Α. Η Τράπεζα πέτυχε, ύστερα από διάβημά της, ακύρωση της επίδοσης του κλητηρίου εντάλματος. Τελικά η αιτήτρια διέκοψε τόσο την αίτηση για αναθεώρηση που στο μεταξύ υπέβαλε κατά του διατάγματος ακύρωσης όσο και την ίδια την αγωγή της. Ακολούθησε άλλη αγωγή της αιτήτριας με την οποία επιζητούσε διακήρυξη ότι η Τράπεζα ενήργησε κακόπιστα χωρίς να καταβάλει τη δέουσα ή λογική φροντίδα για εξασφάλιση της πώλησης του πλοίου σε λογική τιμή ή τιμή που να αντιπροσώπευε την αγοραία αξία του. Η Τράπεζα πέτυχε ακύρωση της επίδοσης εκτός επικράτειας. Αυτή η απόφαση είναι αντικείμενο της κρινόμενης αίτησης για αναθεώρηση.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί της υπόθεσης αλλά ότι το Κυπριακό Ναυτοδικείο δεν ήταν το κατάλληλο forum για εκδίκαση της υπόθεσης.
Το αίτημα της Τράπεζας για θεραπεία στηρίχθηκε και σε άλλους λόγους, ήτοι:
Δεν αποδείχθηκε απόκρυψη ουσιωδών γεγονότων που δυνατό να επηρέαζαν την κρίση του Δικαστηρίου να επιτρέψει επίδοση εκτός δικαιοδοσίας, σημειώθηκε κατάχρηση δικαστικής διαδικασίας και δημιουργήθηκε νομικό κώλυμα στην προώθηση της παρούσας αγωγής, λόγω διακοπής της αγωγής 37/95. Όλοι οι λόγοι απορρίφθηκαν από τον πρωτόδικο Δικαστή.
Κατά τη δικάσιμο ο δικηγόρος της Τράπεζας έθεσε ζήτημα πως στην γραπτή του αγόρευση μπορούσε να θίξει και τα πιο πάνω τρία θέματα που αποφασίστηκαν εναντίον της Τράπεζας και που - κατά την άποψη του - μπορούσαν να οδηγήσουν - το κάθε ένα από αυτά - σε ακύρωση. Ταυτόχρονα ζήτησε να του επιτραπεί να αναπτύξει το κάθε θέμα χωριστά στην αγόρευσή του και στη συνέχεια να δοθεί ευκαιρία στον αντίδικό του να καταχωρήσει απαντητική αγόρευση.
Εκ μέρους της αιτήτριας υποστηρίχθηκε ότι η εξουσία του δικαστηρίου περιορίζεται στην εξέταση του θέματος που εγείρει ο επιδιώκων αναθεώρηση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Απο την υπόθεση Williams & Glyn's Bank v. Kouloumbis, δεν μπορεί να συναχθεί συμπέρασμα ότι όταν ένας διάδικος παίρνει την πρωτοβουλία να ζητήσει αναθεώρηση, αυτόματα έρχεται στο προσκήνιο και - τίθεται επί τάπητος - κάθε επίδικο ζήτημα έστω και αν ο αιτούμενος την αναθεώρηση δεν το ζητά. Η φράση "reconsider a matter" δεν μπορεί να αναφέρεται σε όλα τα θέματα με τα οποία καταπιάστηκε η απόφαση.
2. Η αίτηση για αναθεώρηση είναι εφικτή μόνο στο αυστηρό θεσμικό πλαίσιο που θέτουν οι κανονισμοί 165, 166 και 167. Τόσο η γραμματική ερμηνεία όσο και η τελολογική ερμηνεία των κανονισμών, δεν θα υποστήριζαν την προσέγγιση του δικηγόρου της Τράπεζας.
3. Τα ζητήματα που έκρινε η απόφαση, δεν είχαν διαζευκτική βάση. Ήταν όπως υποδηλώνει και η φύση τους, ανεξάρτητα μεταξύ τους, και έτυχαν χωριστής αντιμετώπισης από το Δικαστήριο.
H αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Williams & Glyn's Bank v. Kouloumbis (1984) 1 C.L.R. 674,
C M Van Stillevoldt BV v. El Carriers Inc. [1983] 1 All E.R. 699.
Aίτηση.
Aίτηση από την αιτήτρια-ενάγουσα κατά της απόφασης του πρωτόδικου δικαστή να αποδεχθεί το αίτημα της καθ' ης η αίτηση και να ακυρώσει το κλητήριο ένταλμα και την επίδοση εκτός επικράτειας η οποία επιτεύχθηκε.
Ε. Μοντάνιος με Γρ. Λεοντίου, για την Aιτήτρια-Eνάγουσα.
Π. Πολυβίου, για την Kαθ'ης η αίτηση-Eναγόμενη.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την απόφαση του δικαστηρίου θα δώσει ο δικαστής Σ. Νικήτας.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Υπάρχει ενώπιον μας αίτηση για αναθεώρηση. Χρειάζεται να έχουμε υπόψη το υπόβαθρο της. Η καθής η αίτηση/εναγόμενη είναι Τράπεζα του εξωτερικού (θα την αποκαλούμε στο εξής η Τράπεζα). Εδρεύει στη Γαλλία, όπου φαίνεται πως έχει τον κύκλο των εργασιών της. Η αιτήτρια/ενάγουσα, που είναι τοπική εταιρεία, δανείστηκε μαζί με άλλους από την Τράπεζα αυτή ποσό 13 εκατομμυρίων δολλαρίων Αμερικής. Η σχετική συμφωνία δανειοδότησης υπογράφτηκε στο Παρίσι στις 20/1/93. Για εξασφάλιση του δανείου, η αιτήτρια υποθήκευσε προς όφελος της Τράπεζας το πλοίο Foresight Driller II, ιδιοκτησίας της. Φαίνεται πως η υποθήκη που συστάθηκε για ασφάλεια του δανείου καταχωρήθηκε στο κυπριακό νηολόγιο στις 4/2/93.
Η ενυπόθηκος δανείστρια Τράπεζα, ασκώντας τις εξουσίες πώλησης που προφανώς της παρείχαν οι συμφωνίες μεταξύ των διάδικων μερών, κάλεσε την αιτήτρια γραπτώς να πωλήσει το πλοίο μέσα στην τασσόμενη από την ειδοποίηση προθεσμία. Η αιτήτρια αμφισβήτησε δικαστικά την εγκυρότητα της ειδοποίησης με την έγερση αγωγής στο Εμπορικό Δικαστήριο Λονδίνου. Όμως το Αγγλικό Δικαστήριο δικαίωσε την Τράπεζα. Πέτυχε η ανταπαίτηση της να προχωρήσει η ίδια με την πώληση του πλοίου, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 1994. Η πώληση απέφερε το ποσό των 4 εκατομμυρίων δολλαρίων Η.Π.Α. Ασκήθηκε έφεση κατά της απόφασης, αλλά τελικά αποσύρθηκε.
Μετά ταύτα δόθηκε συνέχεια στη διένεξη στην Κύπρο. Η αιτήτρια κατέθεσε την υπ' αρ. 37/95 αγωγή κατά της Τράπεζας, η οποία πέτυχε, ύστερα από διάβημα της, ακύρωση της επίδοσης του κλητηρίου εντάλματος. Τελικά η αιτήτρια διέκοψε και απέσυρε τόσο την αίτηση για αναθεώρηση που στο μεταξύ υπέβαλε κατά του διατάγματος ακύρωσης όσο και την ίδια την αγωγή της. Με την κρινόμενη αγωγή, που ακολούθησε, η αιτήτρια επιζητεί να διακηρυχθεί ότι η Τράπεζα είχε ενεργήσει κακόπιστα χωρίς να καταβάλει τη δέουσα ή λογική φροντίδα για να εξασφαλισθεί η πώληση του πλοίου σε λογική τιμή ή τιμή που να αντιπροσωπεύει την αγοραία αξία του.
Στο κατάλληλο στάδιο η καθής η αίτηση αποτάθηκε με αίτηση για ακύρωση του κλητηρίου εντάλματος ή της επίδοσης που επιτεύχθηκε. Ο πρωτόδικος δικαστής δέχθηκε το αίτημα. Η επίδοση εκτός επικράτειας τέθηκε εκποδών. Επίσης ανέστειλε, όπως του ζητήθηκε, κάθε περαιτέρω διαδικασία στην αγωγή. Αυτή η απόφαση είναι αντικείμενο της κρινόμενης αίτησης για αναθεώρηση.
Το δικαστήριο κατέληξε ότι έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί της υπόθεσης, αλλά την αποποιήθηκε για τους λόγους που έδωσε, που απολήγουν στο ότι το Κυπριακό Ναυτοδικείο δεν είναι το κατάλληλο ή πρόσφορο forum για να δικαστεί η υπόθεση. Με άλλα λόγια αποφάσισε ότι τυγχάνει εφαρμογής ο κανόνας, σκωτικής προέλευσης, που είναι γνωστός με τη λατινική φράση forum non conveniens.
Το αίτημα της Τράπεζας για θεραπεία στηρίχθηκε και σε άλλους λόγους. Όμως ο πρωτόδικος δικαστής τους απέρριψε. Συγκεκριμένα αποφάνθηκε ότι δεν αποδείχθηκε απόκρυψη ουσιωδών γεγονότων, όπως ισχυρίστηκε η Τράπεζα, που δυνατό να επηρέαζαν την κρίση του να επιτρέψει επίδοση εκτός δικαιοδοσίας. Ο ισχυρισμός αυτός συσχετίστηκε με την κατάθεση έφεσης κατά της αγγλικής απόφασης και την τύχη της. Επίσης με το γεγονός ότι η κυπριακή αγωγή αρ. 37/95 διακόπηκε. Ούτε το επιχείρημα της Τράπεζας για κατάχρηση των δικαστικών διαδικασιών ευδοκίμησε. Κι αυτό γιατί κρίθηκε ότι δεν υπάρχει ταυτότητα απαιτήσεων της αγγλικής αγωγής με τη δεύτερη κυπριακή αγωγή, στα πλαίσια της οποίας υποβλήθηκε η αίτηση αναθεώρησης. Ομοίως δεν επικράτησε - και απορρίφθηκε - επιχείρημα ότι η διακοπή της αγωγής 37/95 συνιστούσε νομικό κώλυμα για προώθηση αυτής της αγωγής.
Κατά τη δικάσιμο έγινε - και από τις δύο πλευρές- δεκτή εισήγηση να κατατεθούν γραπτές αγορεύσεις, αφού συντομευθεί ο χρόνος υποβολής τους. Ο δικηγόρος της Τράπεζας έθεσε τότε ζήτημα πως μπορεί να θίξει και τα παραπάνω 3 θέματα που αποφασίστηκαν εναντίον της Τράπεζας και που, κατά την άποψη του, μπορούσαν να οδηγήσουν - το καθένα από αυτά - σε ακύρωση. Ταυτόχρονα ζήτησε να του επιτραπεί να αναπτύξει το κάθε θέμα χωριστά στην αγόρευση του και στη συνέχεια να δοθεί ευκαιρία στον αντίδικο του να καταχωρήσει απαντητική αγόρευση.
Κατά τον κ. Πολυβίου, αφού η αίτηση για αναθεώρηση δεν αποτελεί έφεση, η οποία συζητείται στα πλαίσια που καθορίζει το εφετήριο, είναι δικαίωμα του διαδίκου να συζητήσει εκ νέου όλα τα θέματα στα οποία απέτυχε. Θα μπορούσε στο σημείο αυτό να λεχθεί ότι, όπως διευκρίνησε ο κ. Μοντάνιος, το πληττόμενο μέρος της απόφασης είναι μόνο εκείνο που αφορά την εφαρμογή του κανόνα forum non conveniens. Άλλωστε δεν μπορούσε να ήταν και διαφορετικά εφόσον τα υπόλοιπα ζητήματα αποφασίστηκαν ευνοϊκά για την αιτήτρια.
Το συζητούμενο θέμα δεν έχει παρουσιασθεί μέχρι τώρα με τη μορφή που τίθεται. Δεν υπάρχει καθοδηγητική νομολογία, που απευθείας έκρινε ένα τέτοιο ζήτημα. Αλλά ο κ. Πολυβίου άντλησε υποστήριξη από την υπόθεση Williams & Glyn' s Bank v. Kouloumbis (1984) 1 C.L.R. 674. Μας παρέθεσε ολόκληρη τη σύνοψη που καταλήγει ως εξής:
"Held, that this Court can go beyond the directions and the order made by the trial Judge and as of duty make the correct directions in the circumstances."
Aναφορά έγινε και στην παρακάτω παρατήρηση του δικαστηρίου στη σελ. 678:
"Although "review" may in some contexts have a meaning analogous to an appeal, ordinarily it means to reconsider a matter. It is in this sense that "review" is used in the Admiralty Rules under consideration in this judgement."
Με έρεισμα την περικοπή αυτή διατυπώθηκε η θέση ότι επανεξέταση θέματος (to reconsider a matter) υποσημαίνει ότι είναι δυνατή γενική αναθεώρηση της απόφασης δικαστή του ναυτοδικείου εφόλης της ύλης, αφού μάλιστα τα ζητήματα στα οποία δεν νίκησε η Τράπεζα τέθηκαν σε διαζευκτική βάση. Ο Καν. 167 του περί Δικαιοδοσίας Ναυτοδικείου Διαδικαστικού Κανονισμού του 1893 δεν προβλέπει ότι η άλλη πλευρά μπορεί να υποβάλει επίσης αίτηση για αναθεώρηση. Στο σημείο που ένας διάδικος αποτυγχάνει δεν εφαρμόζεται η νομολογία που ισχύει για το ένδικο μέσο της έφεσης σε συνδυασμό με το δικαίωμα αντέφεσης. Μας έχει στην ουσία λεχθεί ότι η απουσία τέτοιας πρόβλεψης τονίζει τη λογικότητα της ερμηνείας που εισηγείται ο συνήγορος.
Εκ μέρους της αιτήτριας υποστηρίχθηκε ότι η εξουσία του δικαστηρίου περιορίζεται στην εξέταση του θέματος που εγείρει ο επιδιώκων αναθεώρηση. Αυτή είναι και η έννοια της παραπάνω παρατήρησης του δικαστηρίου στην υπόθεση Williams & Glyn's. Η μόνη δικονομική οδός για την Τράπεζα στα σημεία που δε δικαιώθηκε ήταν η ίδια με εκείνη που ακολούθησε η αιτήτρια.
Από την υπόθεση Williams & Glyn's, ανωτέρω, και ιδιαίτερα τα αποσπάσματα που παραθέσαμε δεν μπορεί να συναχθεί συμπέρασμα ότι όταν ένας διάδικος παίρνει την πρωτοβουλία να ζητήσει αναθεώρηση αυτόματα έρχεται στο προσκήνιο - και τίθεται επί τάπητος - κάθε επίδικο ζήτημα έστω και αν ο αιτούμενος την αναθεώρηση δεν το ζητά. Η φράση "reconsider a matter" δεν μπορεί να αναφέρεται σε όλα τα θέματα με τα οποία καταπιάστηκε η απόφαση. Αυτό θα κατέληγε, για να παραφράσουμε ελαφρά τη φράση του Λόρδου Griffiths στην υπόθεση C M Van Stillevoldt BV v. El Carriers Inc. [1983] 1 All E.R. 699 "to read too much into the use of the words reconsider a matter". Παρενθετικά, η υπόθεση μνημονεύεται στην παραπάνω απόφαση της Ολομέλειας.
Η αίτηση για αναθεώρηση είναι εφικτή μόνο στο αυστηρό θεσμικό πλαίσιο που θέτουν οι κανονισμοί 165, 166,και 167. Θα υπομνήσουμε εδώ ότι, σύμφωνα με τον Καν. 165 "any party may apply to the court to review". Αυτή η πρόνοια, που δίνει δικαίωμα για αναθεώρηση σε οποιοδήποτε διάδικο, αποτελεί ενδεχομένως την απάντηση στις ανησυχίες που εκφράστηκαν αναφορικά με το ένδικο μέσο στο οποίο μπορεί να καταφύγει το άλλο μέρος.
Ο Καν. 166 θέτει χρονική περίοδο 7 ημερών για κατάθεση αίτησης αναθεώρησης. Η προθεσμία, αν η εισήγηση γινόταν δεκτή, δε θα δέσμευε τον άλλο διάδικο και θα ήταν άγνωστο τι θα έπραττε, αν, δηλαδή, σκόπευε να θίξει οποιοδήποτε ζήτημα, μέχρι την τελευταία στιγμή. Πρόσθετα θα είχαμε παράκαμψη του επιτακτικού χρονοδιαγράμματος του Καν. 166. Δεν είναι δυνατό να ήταν αυτή η πρόθεση του συντάκτη του κανονισμού. Η γραμματική ερμηνεία οσοδήποτε γενναιόδωρη και αν ήταν δε θα υποστήριζε τέτοια προσέγγιση. Ούτε και η τελολογική ερμηνεία.
Πέρα από τις παρατηρήσεις αυτές πρέπει να επισημανθεί και κάτι άλλο σημαντικό: ότι τα ζητήματα που έκρινε η απόφαση, δεν είχαν διαζευκτική βάση. Ήταν, όπως υποδηλώνει και η φύση τους, ανεξάρτητα μεταξύ τους. Και έτυχαν χωριστής αντιμετώπισης από το δικαστήριο.
Το αίτημα επομένως απορρίπτεται. Με έξοδα σε βάρος της καθής η αίτηση. Θα προχωρήσουμε να δώσουμε οδηγίες για αγορεύσεις αφού ακούσουμε τους δικηγόρους αναφορικά με το χρόνο που χρειάζονται γιαυτές.
H αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.