|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 1799
29 Oκτωβρίου, 1999
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ,
Αιτητής,
KAI
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΩΝ
ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ,
Καθ' ου η αίτηση,
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΗΜ. 11.10.99
ΤΟΥ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡ. ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ.
(Aίτηση Aρ. 121/99)
Προνομιακά εντάλματα — Habeas Corpus — Αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus προς απελευθέρωση κατηγορουμένου ο οποίος τελούσε υπό νόμιμη κράτηση βάσει διατάγματος εκδοθέντος από αρμόδιο Δικαστήριο — Δεν συνιστούσε την ορθή διαδικασία στην παρούσα υπόθεση, αφού η κράτηση του κατηγορουμένου ήταν καθόλα νόμιμη — Η ορθή διαδικασία θα ήταν η προσβολή της απόφασης με ένταλμα Certiorari προς ακύρωση της.
Προνομιακά εντάλματα — Habeas Corpus — Ποία η εμβέλεια του εν λόγω προνομιακού εντάλματος — Το στοιχείο της παράνομης κράτησης αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχία αίτησης προς έκδοση εντάλματος Habeas Corpus.
Προνομιακά εντάλματα — Certiorari — Στόχος του είναι η εξέταση και ο έλεγχος της νομιμότητας αποφάσεων κατώτερου Δικαστηρίου με σκοπό την ακύρωσή τους.
Ο αιτητής, ο οποίος είχε εκδοθεί από τις ελληνικές αρχές, παρουσιάστηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας σε σχέση με διάφορα αδικήματα για τα οποία υπήρχε ισχυρισμός ότι διέπραξε μεταξύ Ιουλίου και Νοεμβρίου 1995. Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας παρέπεμψε την υπόθεση ενώπιον του Κακουργιοδικείου το οποίο κατόπιν αιτήματος της Κατηγορούσας Αρχής διέταξε τον κατηγορούμενο να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι τη δίκη του. Η ημερομηνία ακρόασης μετατοπίστηκε κατόπιν αιτήματος της Κατηγορούσας Αρχής. Ο κατηγορούμενος ζήτησε όπως αφεθεί ελεύθερος με όρους. Το αίτημά του απερρίφθη λόγω του ότι δεν είχαν προκύψει νέα στοιχεία, ενώ αντιθέτως υφίσταντο όλα εκείνα τα στοιχεία που είχε δώσει η Κατηγορούσα Αρχή. Το Κακουργιοδικείο ανανέωσε την κράτηση του μέχρι την ημέρα που ορίσθηκε για τη δίκη.
Ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα αίτηση. Οι λόγοι επικεντρώθηκαν στην εισήγηση ότι το Δικαστήριο ενήργησε λανθασμένα και δεν τον άφησε να ακουστεί σε σχέση με τους λόγους που προέβαλλε και επίσης ότι το Κακουργιοδικείο δεν αιτιολόγησε ορθά ή αιτιολόγησε ελλιπώς την απόφαση του να απορρίψει την αίτηση του. Ως εκ τούτου η απόφαση για κράτηση ήταν άκυρη και γι' αυτό θα έπρεπε να αφεθεί ελεύθερος.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Άρθρο 155.4 του Συντάγματος παρέχει αποκλειστική δικαιοδοσία να εκδίδει προνομιακά εντάλματα της φύσης Habeas Corpus, Mandamus, Prohibition, Certiorari και Quo Warranto. Με βάση τη νομολογία, το ένταλμα Habeas Corpus εκδίδεται στην περίπτωση που κάποιο πρόσωπο κρατείται παράνομα ή χωρίς εύλογη αιτία και σκοπός του είναι ώστε το όργανο ή η αρχή ή το πρόσωπο υπό τη φύλαξη του οποίου κρατείται ο αιτητής να παρουσιαστεί και να δικαιολογήσει το νόμιμο της κράτησης. Αν το Δικαστήριο καταλήξει ότι η κράτηση είναι παράνομη ή αδικαιολόγητη, διατάσσει την άμεση απόλυσή του.
2. Η απόφαση κατώτερου Δικαστηρίου, σε θέμα που ευρίσκεται εντός της δικαιοδοσίας του, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί μέσω του εντάλματος Habeas Corpus.
3. Στην παρούσα υπόθεση δεν προσβάλλεται η νομιμότητα της διαδικασίας, λόγω, για παράδειγμα, έλλειψης δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, που θα καθιστούσε το διάταγμα άκυρο και παράνομο. Γίνεται απόπειρα ελέγχου της ορθότητας της απόφασης με βάση τη νομική θέση που διέπει το θέμα σε συνάρτηση με τα γεγονότα και τη μαρτυρία που τέθηκε ενώπιον του Κακουργιοδικείου.
4. Η κράτηση του κατηγορουμένου είναι εκ πρώτης όψεως νόμιμη εφόσον αυτή γίνεται με βάση διάταγμα εκδοθέν από αρμόδιο Δικαστήριο. Δεν μπορεί το Δικαστήριο με βάση αίτημα για ένταλμα αυτής της φύσης να ελέγξει την ορθότητα της απόφασης του Δικαστηρίου και την ορθή άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας. Για κρίση της ορθότητας της απόφασης, ίσως το κατάλληλο μέσο θα ήταν αίτημα για έκδοση Certiorari με το οποίο να επιδιώκεται η ακύρωση της απόφασης.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ferguson [1917] 1 K.B. 176,
Aeroporos a.o. (1988) 1 C.L.R. 302,
Hunt [1959] 1 All E.R. 73.
Aίτηση.
Aίτηση με την οποία ο αιτητής ζητά την έκδοση προνομιακού διατάγματος Habeas Corpus με σκοπό την απελευθέρωσή του από νόμιμη κράτηση.
Ν. Κληρίδης, για τον Aιτητή.
M. Μαλαχτού, για τους Kαθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
APTEMHΣ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση του ο αιτητής ζητά την έκδοση προνομιακού εντάλματος της φύσης Habeas Corpus.
Το ιστορικό της υπόθεσης είναι το ακόλουθο:
Στις 15.7.99, αφού είχε προηγηθεί έκδοση του αιτητή από τις Ελληνικές Αρχές, o αιτητής παρουσιάστηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας σε σχέση με διάφορα αδικήματα για τα οποία υπήρχε ισχυρισμός ότι διέπραξε σε διάφορες ημερομηνίες μεταξύ Ιουλίου και Νοεμβρίου του 1995. Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας παρέπεμψε την υπόθεση ενώπιον του Κακουργιοδικείου, που στις 30.7.99 επελήφθη της υπόθεσης και την ανέβαλε στις 5.8.99 για να απαντήσει ο κατηγορούμενος στις κατηγορίες. Στις 5.8.99, αφού ο κατηγορούμενος αρνήθηκε τις κατηγορίες, η υπόθεση ορίστηκε για ακρόαση στις 25.10.99. Πριν την ημερομηνία της ακρόασης και συγκεκριμένα στις 11.10.99 η υπόθεση τέθηκε και πάλιν ενώπιον του Κακουργιοδικείου για να εξεταστεί αίτημα της Κατηγορούσας Αρχής για μετατόπιση της ημερομηνίας ακρόασης από τις 25.10.99 στην 1.11.99, ως αποτέλεσμα του οποίου τελικά η ακρόαση της υπόθεσης ορίστηκε την τελευταία αυτή ημερομηνία.
Στις 30.7.99 η Κατηγορούσα Αρχή, μετά την αναβολή της υπόθεσης, ζήτησε όπως ο κατηγορούμενος παραμείνει υπό κράτηση και έθεσε τα στοιχεία πάνω στα οποία βασιζόταν η αίτηση της. Ο κατηγορούμενος δεν έφερε ένσταση και το Δικαστήριο αφού ανέλυσε τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του ενέκρινε το αίτημα της Αστυνομίας και διέταξε την κράτηση του κατηγορουμένου μέχρι την επόμενη δικάσιμο, δηλαδή τις 5.8.99. Στις 5.8.99 ο δικηγόρος που εμφανίστηκε για τον κατηγορούμενο δεν έφερε ένσταση για την περαιτέρω κράτηση του κατηγορουμένου μέχρι τις 25.10.99 που αρχικά ορίστηκε η ακρόαση, επιφυλάσσοντας τα δικαιώματά του να προβεί σε αίτηση για τροποποίηση των όρων αφού θα άκουε τον κατηγορούμενο πάνω σε στοιχεία με τα οποία θα μπορούσε να στηρίξει την αίτηση. Όταν στις 11.10.99 η υπόθεση τέθηκε και πάλιν ενώπιον του Κακουργιοδικείου, ο κ. Κληρίδης, που εμφανιζόταν τελικά για τον κατηγορούμενο, υπέβαλε αίτημα όπως ο κατηγορούμενος αφεθεί ελεύθερος με όρους. Το Δικαστήριο υπέδειξε στον κ. Κληρίδη ότι θα έπρεπε να θέσει ενώπιον του στοιχεία νέα που προέκυψαν μετά τις 30.7.99 για να μπορέσει το Δικαστήριο να αλλάξει ενδεχομενως την απόφαση του και ακολούθως ο κ. Κληρίδης αγόρευσε ενώπιον του Δικαστηρίου. Το Κακουργιοδικείο, με βάση τη θέση ότι θα έπρεπε να τεθούν νέα στοιχεία ενώπιόν του, έκρινε ότι τίποτε το νέο δεν προέκυψε από την εκ μέρους του συνηγόρου του κατηγορούμενου αγόρευση, ενώ αντιθέτως υφίσταντο όλα εκείνα τα στοιχεία που είχε δώσει η Κατηγορούσα Αρχή και με βάση τη θέση αυτή ανανέωσε την κράτηση του κατηγορουμένου μέχρι την ημέρα της δίκης, δηλαδή την 1.11.99.
Είναι η θέση του κ. Κληρίδη στην παρούσα αίτηση ότι το Δικαστήριο ενήργησε λανθασμένα και δεν τον άφησε να ακουστεί σε σχέση με τους λόγους που προέβαλλε και, δεύτερον, ότι το Κακουργιοδικείο δεν αιτιολόγησε ορθά ή αιτιολόγησε ελλιπώς την απόφαση του να απορρίψει την αίτηση του κατηγορουμένου. Ως εκ τούτου η απόφαση για κράτηση ήταν άκυρη και γι' αυτό θα έπρεπε ο κατηγορούμενος να αφεθεί ελεύθερος.
Η κα Μαλαχτού, που εμφανίστηκε εκ μέρους του καθ' ου η αίτηση, αφού επεσήμανε τις περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να εκδοθεί διάταγμα Ηabeas Corpus, υπέβαλε στο Δικαστήριο ότι αυτή δεν ήταν μία απ' εκείνες τις περιπτώσεις. Η ορθή διαδικασία, όπως υπέδειξε, θα ήταν η προσβολή της απόφασης με διάταγμα Certiorari για ακύρωση της, γιατί διαφορετικά η κράτηση του κατηγορουμένου ήταν καθόλα νόμιμη αφού έγινε με βάση διάταγμα του Δικαστηρίου.
Με βάση το Άρθρο 155.4 του Συντάγματος το Ανώτατο Δικαστήριο έχει αποκλειστική δικαιοδοσία να εκδίδει προνομιακά εντάλματα της φύσης Habeas Corpus, Mandamus, Prohibition, Certiorari και Quo Warranto. Mε βάση τη νομολογία, το ένταλμα Habeas Corpus εκδίδεται σε περίπτωση που κάποιο πρόσωπο κρατείται παράνομα ή χωρίς εύλογη αιτία και σκοπός του είναι ώστε το όργανο ή η αρχή ή το πρόσωπο υπό τη φύλαξη του οποίου κρατείται ο αιτητής να παρουσιαστεί και να δικαιολογήσει το νόμιμο της κράτησης. Αν το Δικαστήριο καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κράτηση είναι παράνομη ή αδικαιολόγητη, διατάσσει την άμεση απόλυση του. Περιπτώσεις που έγιναν αντικείμενο τέτοιας φύσης αίτησης αφορούσαν, μεταξύ άλλων, παράνομη ή αντικανονική κράτηση προσώπων σε φυλακές, σε αστυνομικούς σταθμούς, ψυχιατρικά ιδρύματα και κράτηση αλλοδαπών προσώπων που εισέρχονται στη χώρα χωρίς άδεια εισόδου ή παραμονής.
Με το ένταλμα Certiorari το Δικαστήριο εξετάζει και ελέγχει τη νομιμότητα απόφασης ή πράξεων κατώτερου Δικαστηρίου ή Αρχών αντίστοιχα, με σκοπό την ακύρωσή τους.
Στην υπόθεση Ex parte Ferguson [1917] 1 K.B. 176, αποφασίστηκε ότι η απόφαση κατώτερου Δικαστηρίου σε θέμα που ευρίσκεται εντός της δικαιοδοσίας του δεν μπορεί να αμφισβητηθεί μέσω του εντάλματος Habeas Corpus.
Ενδεικτική επί του υπό εξέταση θέματος είναι και η απόφαση στην In Re Aeroporos and Others (1988) 1 C.L.R. 302, όπου στη σελ. 312 λέχθηκαν τα ακόλουθα από τον Πική, Δ., (όπως ήταν τότε):
"Lastly, I must record my reservations whether it is feasible in law to challenge a judicial warrant of arrest or search exclusively by reference to the evidential material placed before the Court. Such recourse appears to me to smack of an attempt to question the correctness of the order as opposed to its legality, the basis of the jurisdiction upon which judicial orders may be reviewed by way of prerogative writs."
Επίσης στην Re Hunt [1959] 1 All E.R. 73, στη σελ. 76, αναφέρθηκαν τα πιο κάτω:
"Ι should perhaps add that I have deliberately avoided the debate as to how far this court sitting as a Divisional Court can inquire into matters of committal. It may be that the true view is, and I think that the cases support it, that though this court always has power to inquire into the legality of the committal, it will not inquire whether the power has been properly exercised."
Στην παρούσα περίπτωση είναι καθαρό ότι το τι προσβάλλεται με την αίτηση του κατηγορουμένου δεν είναι η νομιμότητα της διαδικασίας, λόγω, για παράδειγμα, έλλειψης δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, που θα καθιστούσε το διάταγμα άκυρο και παράνομο. Γίνεται απόπειρα ελέγχου της ορθότητας της απόφασης με βάση τη νομική θέση που διέπει το θέμα σε συνάρτηση με τα γεγονότα και τη μαρτυρία που τέθηκε ενώπιον του Κακουργιοδικείου.
Η κράτηση του κατηγορουμένου είναι εκ πρώτης όψεως νόμιμη εφόσον αυτή γίνεται με βάση διάταγμα εκδοθέν από αρμόδιο Δικαστήριο. Δεν μπορεί το Δικαστήριο με βάση αίτημα για ένταλμα αυτής της φύσης να ελέγξει την ορθότητα της απόφασης του Δικαστηρίου και την ορθή άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας. Για κρίση της ορθότητας της απόφασης, ίσως το κατάλληλο μέσο θα ήταν αίτημα για έκδοση εντάλματος της φύσης Certiorari, με το οποίο να επιδιώκεται η ακύρωση της απόφασης.
Κάτω από το φως των πιο πάνω, κρίνω ότι η αίτηση του κατηγορουμένου δεν μπορεί να ευσταθήσει και ως εκ τούτου απορρίπτεται.
H αίτηση απορρίπτεται.