|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 1716
13 Οκτωβρίου, 1999
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ,
Εφεσείων-Εναγόμενος,
v.
ΓΕΩΡΓΙΟY ΝΙΚΟΥ ΠΕΤΕΙΝΟΥ,
Εφεσίβλητου-Ενάγοντα.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9967)
Συναλλαγματική — Αγωγή στη βάση επιταγής και/ή συναλλαγματικής όταν χρηματόγραφο δεν τιμήθηκε από τον πληρωτή λόγω έλλειψης διαθέσιμων κεφαλαίων του εκδότη — Το επίδικο χρηματόγραφο περιείχε αναφορά για εξαργύρωση και προς άλλο πληρωτή — Κρίθηκε ότι το γεγονός αυτό δεν ανέτρεπε τη νομική υπόσταση του επίδικου χρηματόγραφου ως συναλλαγματικής μέσα στην έννοια του περί Συναλλαγματικών Νόμου, Κεφ. 262.
Λέξεις και Φράσεις — "Συναλλαγματική" στο Άρθρο 3(1) του περί Συναλλαγματικών Νόμου, Κεφ. 262.
Ο εφεσείων εξέδωσε προς όφελος του εφεσίβλητου ένα χρηματόγραφο για ποσό £500,00 με πληρωτή το Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. Στο εν λόγω χρηματόγραφο αναγραφόταν η φράση «εξαργυρώνεται από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ». Tο χρηματόγραφο δεν τιμήθηκε από το Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. για τον λόγο ότι δεν υπήρχαν επαρκή διαθέσιμα κεφάλαια στο λογαριασμό του εφεσείοντα.
Ο εφεσίβλητος καταχώρησε αγωγή εναντίον του εφεσείοντος στη βάση επιταγής και/ή συναλλαγματικής και/ή γραμματίου και/ή γραπτής αναγνώρισης χρέους και/ή προφορικής συμφωνίας.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι το επίδικο χρηματόγραφο ήταν συναλλαγματική με εκδότη τον εφεσείοντα, πληρωτή το Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. και λήπτη τον εφεσίβλητο. Εκδόθηκε απόφαση υπέρ του εφεσίβλητου. Αποφασίστηκε επίσης ότι το επίδικο χειρόγραφο αποτελούσε και επιταγή.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση και υποστήριξε ότι η ύπαρξη επί του επίδικου χρηματόγραφου της φράσης «εξαργυρώνεται από την Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ» το καθιστούσε άκυρο ως συναλλαγματική (δυνάμει του Άρθρου 3(1) του Κεφ. 262) για το λόγο ότι δεν ήταν ξεκάθαρο σε ποιον απευθύνετο η διαταγή πληρωμής.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Σύμφωνα με τον ορισμό του Άρθρου 3(1) του Κεφ. 262 το επίδικο χρηματόγραφο έχει ολα τα στοιχεία έγκυρης συναλλαγματικής. Η διαταγή πληρωμής είναι ξεκάθαρη και απευθύνεται στο Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. Η αναφορά για εξαργύρωση στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ είναι απλώς πληροφοριακού χαρακτήρα και καθοδηγητική ως προς τη δυνατότητα αυτή.
2. Αλλά και αν ήθελε θεωρηθεί ότι η διαταγή πληρωμής απευθύνεται και προς την Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ., το γεγονός αυτό δεν ανατρέπει τη νομική υπόσταση του επίδικου χρηματόγραφου ως συναλλαγματικής, διότι σύμφωνα με το Άρθρο 6(2) του Κεφ. 262 μια συναλλαγματική μπορεί να απευθύνεται σε δύο ή περισσότερους πληρωτές νοουμένου ότι η διαταγή δεν απευθύνεται σ' αυτούς διαζευκτικά ή διαδοχικά. Στο επίδικο χειρόγραφο δεν υπάρχει οτιδήποτε που να υποδηλώνει ότι η διαταγή πληρωμής απευθύνεται στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ και στο Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης διαζευκτικά ή διαδοχικά.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τον εναγόμενο 1 κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας (Σάντης, E.Δ.) που δόθηκε στις 26 Mαρτίου 1997 (Aγωγή Aρ. 561/96) με την οποία επιδικάστηκε στον εφεσίβλητο-ενάγοντα το ποσό των £500 με τόκο δυνάμει συναλλαγματικής και/ή επιταγής που εκδόθηκε από τον εφεσείοντα-εναγόμενο 1 προς όφελος του εφεσίβλητου-ενάγοντα.
Α. Μαθηκολώνης, για τον Eφεσείοντα.
Μ. Πελεκάνος, για τον Eφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ. Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γαβριηλίδης.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Στις 15/11/1995 ο εφεσείων εξέδωσε προς όφελος του εφεσίβλητου ένα χρηματόγραφο για ποσό £500,00 και του το παρέδωσε. Το χρηματόγραφο έφερε τον τίτλο «Συνεργατικόν Παντοπωλείον Λύσης Λτδ.». Λίγο πιο κάτω, στο πάνω αριστερό μέρος, αναγραφόταν η φράση «Εξαργυρώνεται από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ.» και, αμέσως πιο κάτω, περιείχετο διαταγή του εφεσείοντα για την πληρωμή £500,00 στον εφεσίβλητο ή σε διαταγή του.
Μέσα σε εύλογο χρόνο ο εφεσίβλητος παρουσίασε το χρηματόγραφο για εξαργύρωση (με τη διαδικασία είσπραξης επιταγών μέσω της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Λτδ.) στον πληρωτή, που ήταν το Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ., μέσω του υποκαταστήματος της Τράπεζας Κύπρου Λτδ. στην Ορόκλινη όπου διατηρούσε τρεχούμενο λογαριασμό. Το χρηματόγραφο δεν τιμήθηκε για το λόγο ότι δεν υπήρχαν επαρκή διαθέσιμα κεφάλαια στο λογαριασμό του εφεσείοντα. Αμέσως μετά τη διαπίστωση του γεγονότος αυτού στις 28/11/1995, ο εφεσίβλητος ειδοποίησε τον εφεσείοντα και αξίωσε την πληρωμή του ποσού πλην όμως ο τελευταίος αρνήθηκε να το καταβάλει.
Η αγωγή του εφεσίβλητου εναντίον του εφεσείοντα στηρίχθηκε στη βάση επιταγής και ή συναλλαγματικής και ή γραμματίου και ή γραπτής αναγνώρισης χρέους και ή προφορικής συμφωνίας.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας τις σχετικές πρόνοιες του περί Συναλλαγματικών Νόμου Κεφ. 262, έκρινε ότι το επίδικο χρηματόγραφο (Τεκμήριο 1) ήταν συναλλαγματική με εκδότη (drawer) τον εφεσείοντα, πληρωτή (drawee) το Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. και λήπτη (payee) τον εφεσίβλητο. Ταυτόχρονα, και αφού σημείωσε ότι το κατά πόσο το επίδικο χρηματόγραφο αποτελούσε, εκτός από συναλλαγματική, και επιταγή είχε «θεωρητική και μόνο σημασία», το πρωτόδικο Δικαστήριο, με το σκεπτικό ότι το ζήτημα «αποτέλεσε τον κυριότερο άξονα υπεράσπισης του εναγομένου» προχώρησε και έκρινε ότι το επίδικο χρηματόγραφο αποτελούσε «πέρα από συναλλαγματική και επιταγή».
Ακολούθως το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε υπέρ του εφεσίβλητου.
Η έφεση επικεντρώθηκε σε τρεις λόγους, τους ακόλουθους:-
(α) Ότι το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το επίδικο χρηματόγραφο αποτελούσε έγκυρη συναλλαγματική είναι εσφαλμένο με βάση τις πρόνοιες των άρθρων 3(1), (2), (3) και (6) του Κεφ. 262.
(β) Ότι το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το επίδικο χρηματόγραφο αποτελούσε επιταγή είναι εσφαλμένο καθότι η διαταγή πληρωμής δεν απευθυνόταν σε «τράπεζα» ούτε σε «τραπεζίτη» σύμφωνα με τις πρόνοιες των άρθρων 2, 73, 74 και 75 του Κεφ. 262. Και,
(γ) Ότι, εν πάση περιπτώσει, δεν αποδείχθηκε ότι το Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. είναι «τραπεζίτης» σύμφωνα με τις ίδιες πρόνοιες του Κεφ. 262 ή και άλλως πως.
Σε σχέση με τον πρώτο λόγο έφεσης είναι η θέση του εφεσείοντα ότι η ύπαρξη επί του επίδικου χρηματόγραφου της φράσης «Εξαργυρώνεται από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ.» το καθιστά άκυρο ως συναλλαγματική (βάσει του άρθρου 3(1) του Κεφ. 262) για το λόγο ότι δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιον απευθύνεται η διαταγή πλρωμής, ήτοι κατά πόσο απευθύνεται στο Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. ή στην Κεντρική Συνεργατική Τράπεζα Λτδ.. Το γεγονός τούτο, σύμφωνα με τον εφεσείοντα, καθιστά το χρηματόγραφο αφενός αόριστο ως προς τη σχέση και ή την ευθύνη της Κεντρικής Συνεργατικής Τράπεζας Λτδ. και, αφετέρου, δημιουργεί σύγχυση ως προς το πρόσωπο του πληρωτή.
Η πιο πάνω θέση του εφεσείοντα δε μας βρίσκει σύμφωνους. Το άρθρο 3(1) του Κεφ. 262 έχει ως εξής:-
«3.(1) Συναλλαγματική είναι η χωρίς όρους έγγραφη εντολή που απευθύνεται από ένα πρόσωπο σε άλλο, υπογραμμένη από το πρόσωπο που τη δίδει και η οποία απαιτεί από το πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται να πληρώσει επί τη εμφανίσει ή σε ορισμένο ή καθορισμένο μελλοντικό χρόνο ορισμένο ποσό χρημάτων σε καθορισμένο πρόσωπο ή σε διαταγή καθορισμένου προσώπου ή στον κομιστή.»
Σύμφωνα με τον πιο πάνω ορισμό το επίδικο χρηματόγραφο έχει όλα τα στοιχεία έγκυρης συναλλαγματικής. Η διαταγή πληρωμής είναι ξεκάθαρη και απευθύνεται στο Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ.. Η αναφορά για εξαργύρωση από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ. είναι απλώς πληροφοριακού χαρακτήρα και καθοδηγητική ως προς την ύπαρξη αυτής της δυνατότητας. Η δυνατότητα αυτή δεν καθορίζει τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ. ως το πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται η διαταγή του εφεσίβλητου για πληρωμή των £500,00. Όπως ορθά τόνισε το πρωτόδικο Δικαστήριο, η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ. δεν είναι τίποτε περισσότερο από αντιπρόσωπος προς είσπραξη (agent for collection).
Αλλά και αν ήθελε θεωρηθεί ότι η διαταγή πληρωμής απευθύνεται και προς τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ., το γεγονός αυτό δεν ανατρέπει τη νομική υπόσταση του επίδικου χρηματόγραφου ως συναλλαγματικής διότι, σύμφωνα με το Άρθρο 6(2) του Κεφ. 262, μια συναλλαγματική μπορεί να απευθύνεται σε δύο ή περισσότερους πληρωτές νοουμένου ότι η διαταγή δεν απευθύνεται σ' αυτούς διαζευκτικά ή διαδοχικά. Στο επίδικο χρηματόγραφο δεν υπάρχει οτιδήποτε που να υποδηλώνει ότι η διαταγή πληρωμής απευθύνεται στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ. και στο Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης διαζευκτικά ή διαδοχικά.
Περαιτέρω ο εφεσείοντας πρόβαλε τον ισχυρισμό ότι η φράση στο επίδικο χρηματόγραφο «Εξαργυρώνεται από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ.» αποτελεί διαταγή πληρωμής υπό όρο ή επιφύλαξη και ή διαταγή πληρωμής υπό αίρεση και, επομένως, αυτό δεν είναι συναλλαγματική καθότι προσκρούει στις πρόνοιες των Άρθρων 3(3) και 11 του Κεφ. 262. Ούτε η θέση αυτή μας βρίσκει σύμφωνους. Δεν υπάρχει κανένας όρος ή επιφύλαξη ή διαταγή πληρωμής υπό αίρεση που να αναφέρεται στο επίδικο χρηματόγραφο και να απευθύνεται είτε προς το Συνεργατικό Παντοπωλείο Λύσης Λτδ. είτε προς τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ.. Ούτε και ο εφεσίβλητος είχε υποχρέωση να προβεί σε οποιαδήποτε πράξη ως προϋπόθεση της πληρωμής.
Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης μας, ότι δηλαδή το επίδικο χρηματόγραφο είναι συναλλαγματική και, επομένως, ο πρώτος λόγος έφεσης δεν ευσταθεί, δεν θεωρούμε σκόπιμο να προχωρήσουμε στην εξέταση των άλλων δύο λόγων έφεσης,με τους οποίους αμφισβητείται η ορθότητα του ευρήματος του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το εν λόγω χρηματόγραφο είναι, εκτός από συναλλαγματική, και επιταγή, γιατί κάτι τέτοιο θα είχε θεωρητική και μόνο σημασία.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.