|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 1362
16 Σεπτεμβρίου, 1999
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΝΙΚΗΤΑΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ,
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΙΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ, 1986
ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΟΡΙΣΤΗΚΑΝ ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ, ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΙΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΟΥ 1986:
Αγωγές Αρ. 4216/93, 6195/94, 13/94 (Ν/κείου), 7703/93, 6726/93,
5114/94, 4757/91 και 3583/91, 247/94, 5632/93, 4699/96,
6179/94, 2265/96, 4769/96, 788/90, 3654/93,
Αίτ. 32/90, 1102/92, 364/95, 2362/94, 386/93, 1812/87, 9812/95.
Δικαστική απόφαση — Έγκαιρη έκδοση αποφάσεων — Διαδικαστικός Κανονισμός για την Έγκαιρη Έκδοση Αποφάσεων των Δικαστηρίων του 1986 — Αυτεπάγγελτη άσκηση εξουσίας από το Ανώτατο Δικαστήριο σε περίπτωση καθυστέρησης έκδοσης αποφάσεων από Ανώτερους Επαρχιακούς Δικαστές — Αντικείμενο του Διαδικαστικού Κανονισμού, είναι η δημιουργία μηχανισμού αυτοελέγχου της Δικαστικής Εξουσίας για την εκπλήρωση των συνταγματικών της υποχρεώσεων γενικά και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ειδικά.
Δικαστική απόφαση — Επιφυλαχθείσα δικαστική απόφαση — Χρόνος εκδόσεως της — Διαδικαστικός Κανονισμός για την Έγκαιρη Έκδοση Αποφάσεων των Δικαστηρίων του 1986, Καν. 3(α) — Υποβολή αίτησης στο Ανώτατο Δικαστήριο για διάταγμα δυνάμει του Κ. 5(β) προς έκδοση επιφυλαχθείσας απόφασης μέσα σε τακτή προθεσμία.
Δικαστική εξουσία — Καθυστέρηση άσκησης της — Θεραπεύεται με το Διαδικαστικό Κανονισμό για την Έγκαιρη Έκδοση Αποφάσεων των Δικαστηρίων του 1986 — Εφαρμοστέες αρχές.
Το Ανώτατο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι υπήρχε καθυστέρηση στην έκδοση επιφυλαχθεισών αποφάσεων επαρχιακού δικαστηρίου σε είκοσι δύο υποθέσεις για εννέα ή περισσότερους μήνες μετά την επιφύλαξή τους.
Σε δεκαπέντε από τις ορισθείσες υποθέσεις εκδόθηκαν οι επιφυλαχθείσες αποφάσεις, διαπίστωση η οποία έθεσε τέρμα στη διαδικασία.
Μία από τις υποθέσεις αναβλήθηκε στις 4.10.99 ώστε να καταστεί δυνατή η γνωστοποίηση του ορισμού της ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου τους διαδίκους.
Στις υπόλοιπες έξι υποθέσεις - οι δύο από αυτές επιφυλάχθηκαν από τον Ανώτερο Επαρχιακό Δικαστή Φ. Χαραλάμπους και οι τέσσερις από τον επίσης Ανώτερο Επαρχιακό Δικαστή Α. Ιντιάνο - η κατάσταση έχει ως ακολούθως:
Ο Φ. Χαραλάμπους Α.Ε.Δ. γνωστοποίησε με επιστολή του το Ανώτατο Δικαστήριο ότι επρόκειτο να τις εκδόσει στις 20.9.1999.
Σοβαρότερο πρόβλημα αντιμετωπίζει ο Α. Ιντιάνος Α.Ε.Δ. ο οποίος επιφύλαξε αποφάσεις προ μακρού και δεν έδωσε οποιαδήποτε ένδειξη ότι η διαδικασία θα τελεσφορήσει.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, αφού έλαβε σοβαρά υπόψη τις θέσεις των διαδίκων ως προ τι δέον γενέσθαι για την αντιμετώπιση της καθυστέρησης στην έκδοση των πιο πάνω τεσσάρων επιφυλαχθεισών αποφάσεων εξέδωσε σε κάθε μια από αυτές διάταγμα όπως η απόφαση εκδοθεί μέχρι την 16.11.1999. Σε περίπτωση παράλειψης η υπόθεση ή οι υποθέσεις, ως η περίπτωση, θα τεθούν εκ νέου ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Εκδόθηκαν διατάγματα ως ανωτέρω.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Δράκος κ.ά. v. Δημοκρατίας (1991) 1 Α.Α.Δ. 696,
Αθηνής v. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 71.
Αυτεπάγγελτη άσκηση εξουσίας.
Αυτεπάγγελτη άσκηση από το Ανώτατο Δικαστήριο των εξουσιών που παρέχονται από το Διαδικαστικό Κανονισμό για Έγκαιρη Έκδοση Αποφάσεων των Δικαστηρίων του 1986 για την έκδοση διατάγματος μετά την πάροδο έξι μηνών από την ημέρα που επιφυλάχθηκαν οι αποφάσεις.
Υπόθεση Αρ. 6195/94
Αριστείδου, για τον Ενάγοντα.
Χρ. Αθανασιάδης για Τσιρίδη, για τον Εναγόμενο.
Αγωγή Ναυτοδικείου Αρ. 13/94
Καμιά εμφάνιση εκ μέρους Χ"Πιέρα, για τον Ενάγοντα.
Μ. Ηλιάδης για Τ. Παπαδόπουλο, για τον Εναγόμενο.
Υπόθεση Αρ. 7703/93
Α. Χριστοφίδου για Μ. Αναστασίου, για τον Ενάγοντα.
Στ. Μουσιούττα για Δημητριάδη, για τον Εναγόμενο.
Υπόθεση Αρ. 788/90
Οικονόμου, για τον Ενάγοντα.
Ελ. Πατέρα για Μ. Χ"Χριστοφή, για τον Εναγόμενο.
Υπόθεση Αρ. 386/93
Γ. Χριστοφίδης για Αγ. Κακογιάννη, για τον Ενάγοντα.
Χρ. Ιωαννίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τον Εναγόμενο.
Υπόθεση Αρ. 1812/87
Α. Πετουφάς, για τον Ενάγοντα.
Γ. Χριστοφίδης για Αγ. Κακογιάννη, για τον Εναγόμενο 1.
Χρ. Ιωαννίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για το Γενικό Εισαγγελέα.
Ελ. Πατέρα για Χρ. Γεωργιάδη, για τον Εναγόμενο 3.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ.Μ. Πικής, Π.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Ασκώντας την εξουσία, η οποία ρυθμίζεται με το Διαδικαστικό Κανονισμό για την Έγκαιρη Έκδοση Αποφάσεων των Δικαστηρίων 1986* - (ο «Διαδικαστικός Κανονισμός») - το Ανώτατο Δικαστήριο όρισε προς θεώρηση τη σημειούμενη, σε αριθμό υποθέσεων, καθυστέρηση στην έκδοση επιφυλαχθεισών αποφάσεων επαρχιακού δικαστηρίου. Τέθηκαν ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου είκοσι δύο υποθέσεις, σε κάθε μια από τις οποίες η δίκη ολοκληρώθηκε, η απόφαση επιφυλάχθηκε, αλλά δεν εκδόθηκε για εννέα ή περισσότερους μήνες μετά την επιφύλαξή της.
Ο Κ.3(α) του Διαδικαστικού Κανονισμού ορίζει:-
«3.(α) Κάθε απόφαση εκδίδεται το συντομότερο δυνατόν μετά το πέρας της διαδικασίας και δεν επιφυλάσσεται για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.»
Μετά την εκπνοή του ανωτάτου ορίου της προθεσμίας, η οποία ορίζεται για την έκδοση επιφυλασσομένων αποφάσεων, επηρεαζόμενος διάδικος μπορεί, με αίτησή του, να αποταθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο και να ζητήσει την παροχή θεραπείας, βάσει του Κ.5 του Διαδικαστικού Κανονισμού. Εφόσον δε παρέλθει χρονικό διάστημα εννέα μηνών από την ημερομηνία επιφύλαξης της απόφασης, η υπόθεση ορίζεται αυτεπάγγελτα ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, προς θεώρηση της καθυστέρησης και παροχή θεραπείας, βάσει του προαναφερθέντος κανονισμού.
Ο Κ.5 παρέχει εξουσία στο Ανώτατο Δικαστήριο όπως διατάξει -
(α) την επανεκδίκαση υπόθεσης,
(β) την έκδοση διαταγής προς έκδοση της απόφασης μέσα σε τακτή προθεσμία και, σε περίπτωση παράλειψης συμμόρφωσης, την επανεκδίκασή της από άλλο αρμόδιο δικαστήριο· και
(γ) την έκδοση οποιασδήποτε άλλης διαταγής, αναγκαίας για την ορθή απονομή της Δικαιοσύνης.
Σκοπός του Διαδικαστικού Κανονισμού είναι η καθιέρωση διαδικασίας, προς διασφάλιση του τελέσφορου της απονομής της Δικαιοσύνης. Αντικείμενο του Διαδικαστικού Κανονισμού είναι, όπως διαπιστώνεται στην απόφαση της Ολομέλειας Δράκος & άλλοι ν. Δημοκρατίας (1991) 1 Α.Α.Δ. 696, (σελ. 699), η «... δημιουργία μηχανισμού αυτοελέγχου της Δικαστικής Εξουσίας για την εκπλήρωση των συνταγματικών της υποχρεώσεων γενικά και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ειδικά.». Η διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των διαδίκων μέσα σε εύλογο χρόνο, υπογραμμίζεται στην ίδια απόφαση, συνιστά ατομικό δικαίωμα, η αποτελεσματική εφαρμογή του οποίου αποτελεί υποχρέωση των Δικαστικών Αρχών.
Ο Διαδικαστικός Κανονισμός, όπως υποδεικνύεται σε άλλη απόφαση της Ολομέλειας - Αθηνής ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 71, (σελ. 75) - «..., αποβλέπει στη θεραπεία καθυστερήσεων στην άσκηση της Δικαστικής Εξουσίας.».
Ο Διαδικαστικός Κανονισμός δεν αποβλέπει στη θεώρηση των συνεπειών οποιασδήποτε καθυστέρησης στα δικαιώματα των διαδίκων. Σκοπός είναι η διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Συνεπώς, η έκδοση της απόφασης αποστερεί διαδικασία, η οποία δρομολογείται βάσει του Διαδικαστικού Κανονισμού, του αντικειμένου της. Αυτό αποφασίστηκε στην Αθηνής ν. Δημοκρατίας, (ανωτέρω),
Σε δεκαπέντε από τις ορισθείσες υποθέσεις εκδόθηκαν οι επιφυλαχθείσες αποφάσεις, διαπίστωση η οποία έθεσε τέρμα στη διαδικασία.
Μία από τις υποθέσεις αναβλήθηκε στις 4 Οκτωβρίου, 1999, ώστε να καταστεί δυνατή η γνωστοποίηση του ορισμού της ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου στους διαδίκους.
Στις εναπομείνασες έξι υποθέσεις η κατάσταση πραγμάτων έχει ως ακολούθως:-
Σε δύο από αυτές ο Φ. Χαραλάμπους, ο Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής, ο οποίος επελήφθη των υποθέσεων και επιφύλαξε τις αποφάσεις, γνωστοποίησε, με επιστολή στο Ανώτατο Δικαστήριο, ότι οι αποφάσεις θα εκδοθούν στις 20 Σεπτεμβρίου, 1999. Οι υποθέσεις είναι:
Αρ. Αγωγής Τίτλος Ημ. επιφύλαξης Επαρχιακό
Απόφασης Δικαστήριο
386/93 Παρ. Πολυδώρου
-ν- 9/10/98 Πάφου
Γενικού Εισαγγελέα
1812/87 Ν. Ιωσηφίδη
-ν- 22/10/98 Πάφου
Γεώργιου Γιάνναρου
Κοινό αίτημα των διαδίκων είναι όπως ο χρόνος παραταθεί, ώστε να καταστεί δυνατή η έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου κατά την ορισθείσα ημερομηνία. Το αίτημα είναι αποδεκτό. Διατάσσεται η έκδοση της επιφυλαχθείσας απόφασης σε κάθε μια από τις δύο προαναφερθείσες υποθέσεις μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου, 1999. Σε περίπτωση παράλειψης, οι υποθέσεις, ή οποιαδήποτε από αυτές, θα επανατεθούν ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, βάσει του Διαδικαστικού Κανονισμού.
Σοβαρότερο είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται στις τέσσερις άλλες υποθέσεις, στις οποίες, παρόλο που ο Α. Ιντιάνος, Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής, επιφύλαξε τις αποφάσεις προ μακρού, δεν έχει δώσει οποιαδήποτε ένδειξη για το πότε η διαδικασία θα τελεσφορήσει. Οι υποθέσεις είναι:-
Αρ. Αγωγής Τίτλος Ημ. επιφύλαξης Επαρχιακό
Απόφασης Δικαστήριο
6195/94 Νεοπτ. Φιλίππου 6/2/98 Λεμεσού
-ν-
Μ. Δάμαλη
13/94 Α. Βρυωνίδης 23/6/98 Λεμεσού
(Ν/κείου) -ν-
Πλοίου Princessa
Marissa κ.α.
7703/93 Χρ. Χριστοφή 10/9/98 Λεμεσού
-ν-
Ανδρ. Σταύρου
788/90 I.S.D. Sustemer 4/9/97 Λάρνακος/
-ν- Αμμοχώστου
Eve Iacovou Ltd
Η εκκρεμότητα στην εκπλήρωση του δικαστικού έργου παραμένει και, όπως είναι πρόδηλο, η καθυστέρηση συνεχίζεται.
Στην Υπόθεση 6195/94, θέση των διαδίκων είναι όπως δοθεί παράταση χρόνου, προς έκδοση της επιφυλαχθείσας απόφασης.
Στην υπόθεση 13/94, εισήγηση του εναγομένου, ο μόνος από τους διαδίκους ο οποίος εμφανίστηκε, είναι όπως εκδοθεί διάταγμα βάσει του Κ.5(β), προς έκδοση της απόφασης μέσα σε τακτή προθεσμία. Ανάλογη εισήγηση έγινε και από τον ενάγοντα στην υπόθεση 7703/93.
Στην υπόθεση 788/90, οι διάδικοι εξέφρασαν τη δυσφορία τους για το ενδεχόμενο επανεκδίκασης της υπόθεσης, αναλογιζόμενοι τη δαπάνη την οποία θα επωμισθούν και την ταλαιπωρία την οποία θα υποστούν. Κατανοούμε τη δυσφορία των διαδίκων και συμμεριζόμεθα την αγωνία τους για το ατελέσφορο της δικαστικής λειτουργίας στη διαπίστωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους. Άλλωστε, η άνευ προσκόμματος απονομή της Δικαιοσύνης πρέπει να αποτελεί απαράβατο κανόνα. Συνιστά συστατικό στοιχείο αυτής τούτης της δικαστικής λειτουργίας.
Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις θέσεις των διαδίκων, ως προς το τι δέον γενέσθαι για την αντιμετώπιση της καθυστέρησης στην έκδοση των τεσσάρων επιφυλαχθεισών αποφάσεων, εκδίδομε, σε κάθε μια από αυτές, διάταγμα όπως η απόφαση εκδοθεί μέχρι τη 16η Νοεμβρίου, 1999. Σε περίπτωση παράλειψης, η υπόθεση ή οι υποθέσεις, ως η περίπτωση, θα τεθούν εκ νέου ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Εκδίδονται διατάγματα ως ανωτέρω.