|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1995) 1 ΑΑΔ 818
15 Σεπτεμβρίου, 1995
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Ε. & G. DEVELOPMENTS LIMITED (ΑΡ. 2) ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ CERTIORARI ΚΑΙ/ Ή MANDAMUS,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΟΥ ΕΞΕΔΟΘΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 110/94 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΝΟΜΟ ΚΕΦ. 113 ΗΜΕΡ. 19/1/95.
(Υπόθεση Αρ. 111/95).
Certiorari — Συμφωνία των μερών για έκδοση —Δεσμευτικότητα συμφωνίας για το Ανώτατο Δικαστήριο — Καθήκον του Ανωτάτου Δικαστηρίου να διερευνήσει το θέμα και ασκήσει τη δικαιοδοσία του κατ' άρθρο 155.4 του Συντάγματος.
Mandamus — Ακύρωση διατάγματος αναστολής εκκαθάρισης εταιρείας — Έκδοση προνομιακού εντάλματος mandamus για να συνεχίσει η διαδικασία εκκαθάρισης — Δικαιοδοτικό πλαίσιο του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως προς το περιεχόμενο εντάλματος mandamus.
Εταιρείες — Διάταγμα αναστολής εκκαθάρισης εταιρείας από μονομελές επαρχιακό Δικαστήριο — Ακύρωση του από το Ανώτατο Δικαστήριο για έλλειψη δικαιοδοσίας — Δικαιοδοσία Πλήρους Επαρχιακού Δικαστηρίου για έκδοση και αναστολή διαταγμάτων εκκαθαρίσεως.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού υπό μονομελή σύνθεση, ανέστειλε υπό καθορισμένους όρους το διάταγμα εκκαθάρισης που χορήγησε το Πλήρες Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, αναφορικά με την εταιρεία Paraskevas Paraskeva Company Ltd.
Με αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος certiorari, ζητήθηκε η ακύρωση της απόφασης. Επίσης, με την ίδια αίτηση επιδιώχθηκε και η έκδοση εντάλματος mandamus για να προχωρήσει η Επίσημη Παραλήπτρια, καθ' ης η αίτηση 2, στη διαδικασία εκκαθάρισης της εταιρείας και αναλάβει κατοχή του ενοικιαζομένου από την εταιρεία ακινήτου,
Οι διάδικοι συμφώνησαν στην έκδοση των προνομιακών ενταλμάτων, αλλά η Επίσημη Παραλήπτρια έφερε ένσταση στην συμπερίληψη της πιό πάνω οδηγίας ή εντολής στο διάταγμα mandamus. Τελικά συμφώνησε στη μη συμπερίληψη της και ο δικηγόρος της αιτήτριας.
Αποφασίστηκε, ότι:
(1) Η συμφωνία των μερών στην έκδοση των διαταγμάτων, δεν δεσμεύει το Δικαστήριο το οποίο έχει καθήκον να διερευνήσει το ζήτημα και να εκδώσει δεσμευτικά την απόφασή του ασκώντας δικαιοδοσία κατ' άρθρο 155.4 του Συντάγματος.
(2) Η δικαιοδοσία έκδοσης διατάγματος εκκαθάρισης, ανήκει σε Πλήρες Επαρχιακό Δικαστήριο, όπως και η διαδικασία αναστολής.
(3) Η έκδοση διατάγματος αναστολής από μονομελές Επαρχιακό Δικαστήριο, στερείται κύρους.
(4) Κατά λογική συνέπεια της ακύρωσης του διατάγματος αναστολής, έπεται έκδοση διατάγματος mandamus για να συνεχίσει και αχθεί σε πέρας η εκκαθάριση της εταιρείας.
(5) Στο διάταγμα mandamus, δεν μπορούσε να περιληφθεί ο ζητηθείς όρος διότι αυτό βρίσκεται έξω από τα δικαιοδοτικά πλαίσια του Δικαστηρίου.
Η αίτηση έγινε δεκτή χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
R. v. City of Westminster Assessment Committee [1940] 3 K.B. 250.
Αίτηση.
Αίτηση με την οποία ζητείται διάταγμα certiorari με σκοπό την ακύρωση της εκ συμφώνου απόφασης ημερομηνίας 19/1/95 μονομελούς Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, με την οποία αναστάληκε το διάταγμα εκκαθάρισης που χορήγησε το πλήρες Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, ημερομηνίας 15/12/94, εναντίον της εταιρείας Paraskevas Paraskeva Ltd.
Φ. Αποστολίδης, για την Αιτήτρια εταιρεία.
Σπ. Κόκκινος, Βοηθός Επίσημος Παραλήπτης, για την Επίσημη Παραλήπτρια.
Καμμία εμφάνιση για την Καθ' ης η αίτηση εταιρεία αρ. 3.
ΝΙΚΗΤΑΣ: Της αίτησης αυτής προηγήθηκε άδεια που έδωσα στην αιτήτρια εταιρεία με απόφασή μου ημερ. 28/6/95. Επιζητείται τώρα η ακύρωση με certiorari της εκ συμφώνου απόφασης ημερ. 19/1/95 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού. Την απόφαση εξέδωσε δικαστήριο μονομελούς σύνθεσης. Με αυτή αναστάληκε, υπό καθορισμένους όρους, το διάταγμα εκκαθάρισης που χορήγησε το Πλήρες Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, ημερ. 15/12/94, εναντίον της εταιρείας Paraskeva Company Ltd., καθής η αίτηση 3. Τις λεπτομέρειες και γενικά το ιστορικό της όλης υπόθεσης εκθέτω στην παραπάνω απόφασή μου. Την υιοθετώ πλήρως και για τους σκοπούς αυτής της απόφασης. Έτσι η αναφορά μου σε γεγονότα θα είναι περιορισμένη.
Με την αίτηση επιζητείται η έκδοση και διατάγματος τύπου mandamus για να προχωρήσει η Επίσημη Παραλήπτρια (καθής η αίτηση 2) στη διαδικασία εκκαθάρισης της παραπάνω εταιρείας και, όπως ακριβώς το θέτει η αίτηση "και στην ανάληψη κατοχής του ενοικιαζόμενου ακινήτου υπό της πιο πάνω εταιρείας". Η καθής αρχικά παρέστη δια δικηγόρου και δήλωσε πως δε θα καταθέσει ένσταση. Πέραν τούτου δεν έλαβε μέρος στη διαδικασία.
Ένσταση καταχώρησε μόνο η Επίσημη Παραλήπτρια. Αναφέρεται σε αυτή, και επανέλαβε ενώπιον μου ο κ. Κόκκινος, ότι η ένσταση στοχεύει μόνον στην αποτροπή έκδοσης ρητής οδηγίας προς την καθής η αίτηση 2, που αφορά την ανάληψη κατοχής. Συμφώνησε όμως με το δικηγόρο της αιτήτριας ότι το υπό εκκαθάριση διάταγμα, δεδομένου ότι εκδόθηκε από μονομελές δικαστήριο, είναι άκυρο για έλλειψη δικαιοδοσίας. Και πρέπει να παραμερισθεί με certiorari. Συμφώνησε περαιτέρω ότι είναι η κατάλληλη περίπτωση για την έκδοση mandamus για να αχθεί σε πέρας η εκκαθάριση της εταιρείας. Όμως αντιτίθεται στην συμπερίληψη της παραπάνω οδηγίας ή εντολής στο διάταγμα mandamus.
Στην ένορκη δήλωση της Τ. Παναγιώτου, λειτουργού του Τμήματος της καθής 2, προβάλλονται διάφορα στοιχεία, τα οποία οδήγησαν την Επίσημη Παραλήπτρια, ως εκκαθαρίστρια της περιουσίας, στο συμπέρασμα ότι δε δικαιολογούνται διαβήματα για ανάκτηση της κατοχής του ακινήτου της αιτήτριας εταιρείας. Μας διαφωτίζει για την τοποθέτηση του Τμήματος το παρακάτω απόσπασμα από την παράγραφο 24 της βεβαίωσης της Τ. Παναγιώτου:
"... Είναι εν πάση περιπτώσει η πάγια τακτική και πολιτική του Τμήματος να παραδίδεται το συντομότερο δυνατό οποιοδήποτε ακίνητο/υποστατικό το οποίο φαίνεται να κατέχεται από χρεώστη ή εταιρεία εναντίον των οποίων εκδόθηκαν διατάγματα παραλαβής ή εκκαθάρισης αντίστοιχα έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται περαιτέρω με ενοίκια η περιουσία του χρεώστη ή η περιουσία της σε εκκαθάριση εταιρείας. Στην παρούσα υπόθεση δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως να συμβαίνει κάτι τέτοιο και συνεπώς η Επίσημη Παραλήπτρια δεν μπορούσε και δεν μπορεί να λάβει κατοχή του ακινήτου/υποστατικού της εταιρείας Ε. & G. Developments Ltd. για να της το παραδώσει. Φαίνεται ότι το ακίνητο/υποστατικό της εταιρείας Ε. & G. Developments Ltd. κατά το χρόνο έκδοσης του διατάγματος εκκαθάρισης της εταιρείας Paraskevas Paraskeva Company Ltd. κατείχετο από άλλο πρόσωπο ή πρόσωπα και η Επίσημη Παραλήπτρια αδυνατεί να λάβει κατοχή αυτού έτσι ώστε να το παραδώσει στον ιδιοκτήτη."
Παρά την άποψη αυτή ο κ. Κόκκινος είπε στο δικαστήριο:
"Αναφορικά με το αίτημα να αναλάβουμε κατοχή του επιδίκου ακινήτου θέλω να αναφέρω και να δηλώσω ότι η Επίσημη Παραλήπτρια είναι διατεθειμένη και πρόθυμη να επανεξετάσει την όλη υπόθεση και να ενεργήσει ανάλογα υπό το φως των στοιχείων τα οποία θα προκύψουν κατά τη διαδικασία της έρευνας των υποθέσεων της υπό εκκαθάριση εταιρείας."
Στη συνέχεια ο κ. Αποστολίδης δήλωσε πως δεν επιμένει στην ειδική εντολή σχετικά με την κατοχή του ακινήτου.
Η αντιμετώπιση αυτή των διαδίκων μερών και η συμφωνία ή συγκατάθεση για την έκδοση των δύο διαταγμάτων στην προκείμενη περίπτωση δεν υποχρεώνει το δικαστήριο να δράσει ανάλογα. Διατηρεί την ευχέρεια του και έχει μάλιστα καθήκον να ερευνήσει το ζήτημα και να δώσει δεσμευτικά τη γνώμη του. Αυτό πιστεύω αποτελεί την αληθινή έκφραση της δικαιοδοσίας που ασκεί το δικαστήριο κάτω από το άρθρο 155.4 του συντάγματος.
Όπως ανέφερα σε κάποια έκταση στην απόφαση με την οποία παραχώρησα άδεια, το Επαρχιακό Δικαστήριο έχει αρμοδιότητα να αναστέλλει οριστικά ή μέσα σε περιορισμένα χρονικά πλαίσια τη διαδικασία εκκαθάρισης εταιρείας. Την εξουσία παρέχει και οροθετεί το άρθρο 243(1) του πρί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113, όπως τροποποιήθηκε. Την αρμοδιότητα να διατάξει εκκαθάριση εναποθέτει ο νόμος με το άρθρο 209(1) - σε συνδυασμό με τις ερμηνευτικές διατάξεις του άρθρ. 2 για τις λέξεις "το δικαστήριο" - στο Πλήρες Δικαστήριο της επαρχίας στην οποία βρίσκεται το εγγεγραμένο γραφείο της υπό διάλυση εταιρείας. Το άρθρο αυτό ορίζει ότι:
"The District Court of the District in which the registered office of the company is situate, consisting of the President of such Court and one or two members thereof, shall have jurisdiction to wind up any company registered in the Colony."
Πρέπει να παρατηρήσω ότι το ίδιο δικαστήριο σύμφωνα με τις διατάξεις που παρέθεσα ασκεί τη δικαιοδοσία του άρθρ. 243(1) για αναστολή.
Πρέπει ακόμη να λεχθεί στο σημείο αυτό ότι δεν ηγέρθη ούτε συζητήθηκε η πρόνοια του εδ. 2 του ίδιου άρθρου:
"Nothing in this section shall invalidate a proceeding by reason of its being taken in a wrong Court."
Έχω την άποψη ότι δεν αναφέρεται και δεν επηρεάζει το εδ. 1 που προβλέπει ειδικά τη σύνθεση του αρμόδιου δικαστηρίου. Διαφορετική ερμηνεία θα καθιστούσε τη δικαιοδοτική διάταξη περιττή και άνευ σημασίας. Σκοπός του νομοθέτη ήταν η ανάθεση ζητημάτων εκκαθάρισης εταιρειών και αναστολή των σχετικών διαδικασιών σε πολυμελούς σύνθεσης δικαστήριο δηλαδή το Πλήρες Δικαστήριο επαρχίας. Δεν είναι δυνατό να αποδώσουμε στο νομοθέτη πρόθεση αναίρεσης του εδ. 1 από το εδ. 2, το οποίο είναι ανεξάρτητο από το πρώτο.
Αναπόφευκτα, το διάταγμα αναστολής στερείται κύρους διότι εκδόθηκε από μονομελές δικαστήριο που ήταν αναρμόδιο. Το ακυρώνω με διάταγμα certiorari. Κατά λογική συνέπεια πρέπει να εκδοθεί και διάταγμα mandamus για να συνεχίσει και να αχθεί σε πέρας η εκκαθάριση της καθής 3. Πρέπει να καταστήσω απόλυτα σαφές ότι το διάταγμα mandamus δεν περιέχει τον όρο που ζήτησε η αιτήτρια με την κρινόμενη αίτηση. Δεν θα ήταν δυνατό για το δικαστήριο αυτό να περιλάβει τέτοια εντολή προς την Επίσημη Παραλήπτρια. Θα έβγαινε έξω από τα δικαιοδοτικά του πλαίσια. Όπως παρατηρεί ο Basu
"Commentary on the Constitution of India" 5η έκδοση, τόμος 3 στη σελ. 540:
"The only order that the superior Court can make in an application for mandamus against a Tribunal is to direct the inferior tribunal "to hear and determine according to law". It can never dictate the proper order even where it is found there is only one alternative left to the inferior tribunal under the law."
Θα ήταν χρήσιμο προς την ίδια κατεύθυνση να παραθέσουμε την υπόθεση R.V. City of Westminster Assessment Commitee [1940] 3 K.B. 250 στην οποία στηρίζεται το παραπάνω απόσπασμα:
"At the hearing of an objection as to assessment, the valuers of both sides agreed at a particular figure. But the Assessment Committee accepted the figure as suggested by another valuer who was never called as a witness and whose report the persons affected had no opportunity to rebut. The Court gaushed the order of the Assessment Committee as it contravened the principles of natural justice and issued a mandamus directing the Committee to hear and determine according to law. The request on behalf of the applicants that the order of mandamus should direct the tribunal to insert the figure agreed to by the valuers of both parties, because that was the only evidence on the record, was rejected in these words:
"Mr. Carr has invited us to make an order that mandamus should go direct to the assessment committee to enter the figures which were agreed on between the valuers. I do not think we have any power to make such an order in those terms. The only order that we can make in such a case as this is not to direct a mandamus to issue in the nature of an injunction, but to direct a mandamus should go "to hear and determine according to law"....It falls to the assessment committee, in obedience to the mandamus to decide what in law are the fiqures which they are bound on the evidence before them to order to be entered in the provisional list."
Εκδίδονται διατάγματα certiorari και mandamus. Δεν επιδικάζονται έξοδα.
Η αίτηση επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.