|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1995) 1 ΑΑΔ 427
8 Μαΐου, 1995
[ΚΟΥΡΡΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΗΒΗ Π. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ (ΜΑΛΙΩΤΗ) ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ,
Εφεσείουσες - Ενάγονσες,
ν.
ΔΗΜΟΥ ΠΑΦΟΥ,
Εφεσίβλητου-Εναγόμενου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 8256).
Δικαιοδοσία Επαρχιακού Δικαστηρίου — Απόφαση επιβολής δικαιωμάτων για έκδοση άδειας οικοδομής — Απόφαση δημοσίου και όχι ιδιωτικού δικαίου — Καταβολή τελών — Διεκδίκηση επιστροφής τους — Καταχώρηση αγωγής σε Επαρχιακό Δικαστήριο, αντί προσφυγής.
Τέλη αδείας οικοδομής — Διεκδίκηση επιστροφής τους ως καταβληθέντων αχρεωστήτως — Δικαιοδοσία, αρμοδιότητα Δικαστηρίου και διαδικασία.
Διοικητική απόφαση — Δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου — Κριτήρια διαχωρισμού — Απόφαση επιβολής τελών αδείας οικοδομής.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου απέρριψε αγωγή των εφεσειουσών-εναγουσών, με την οποία διεκδικούσαν £7.650,- ως ποσό καταβληθέν αχρεωστήτως, επειδή τους επεβλήθηκε παράνομα σαν όρος έκδοσης προς αυτές άδειας οικοδομής.
Το Εφετείο, ήγειρε θέμα δικαιοδοσίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου να εκδικάσει την υπόθεση και έδωσε την ευκαιρία στους δικηγόρους των δύο πλευρών να εκφράσουν τις απόψεις τους.
Ο δικηγόρος των εφεσειουσών υποστήριξε, ότι η διαφορά είναι ιδιωτικού δικαίου εφόσον αρμόδιοι λειτουργοί του Δήμου Πάφου είχαν διαπραγματεύσεις με τις εφεσείουσες πριν επιβληθεί στην άδεια οικοδομής όρος να πληρώσουν ως δικαιώματα το επίδικο ποσό. Από την άλλη ο δικηγόρος του εφεσίβλητου εισηγήθηκε ότι η απόφαση εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου.
Αποφασίστηκε, ότι:
(1) Η επιβολή τελών για έκδοση άδειας οικοδομής, ανάγεται στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου.
(2) Το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου δεν είχε δικαιοδοσία να εκδικάσει την υπόθεση, διότι η αποκλειστική δικαιοδοσία κρίσης της απόφασης επιβολής τελών για έκδοση άδειας οικοδομής, ανήκει στο Ανώτατο Δικαστήριο με την καταχώρηση προσφυγής.
Η έφεση απορρίφθηκε χωρίς έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τις ενάγουσες κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου (Κορφιώτης, Πρ. Α.Ε.Δ.) που δόθηκε στις 6.9.90 (Αρ. Αγωγής 2126/87) με την οποία απορρίφθηκε η αγωγή των εναγουσών - εφεσειουσών εναντίον του Δήμου Πάφου, με την οποία απαιτούσαν να τους επιστραφεί ποσό £7.630 το οποίο κατέβαλαν προς το σκοπό έκδοσης άδειας οικοδομής.
Π. Σίβιτανίδης, για τις Εφεσείουσες.
Α. Δημητριάδης με Δ. Δημητριάδη, για τον Εφεσίβλητο Δήμο.
Cur. adv. vult.
ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο δικαστής Χρ. Αρτεμίδης.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Οι εφεσείουσες-ενάγουσες καταχώρισαν αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου εναντίον του εφεσίβλητου, Δήμου Πάφου, στην οποία απαιτούν να τους επιστραφεί ποσό £7.650, που ισχυρίζονται πως κατέβαλαν αχρεωστήτως, όταν παρανόμως επεβλήθη η πληρωμή του ως όρος έκδοσης προς αυτές άδειας οικοδομής.
Η υπόθεση προχώρησε στην ακρόαση και το Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή. Προτού αρχίσει η συζήτηση της ενώπιόν μας έφεσης εγείραμε το ζήτημα της αρμοδιότητας του Επαρχιακού Δικαστηρίου να εκδικάσει την αγωγή. Συγκεκριμένα, μας απασχόλησε αν η επίδικη διαφορά εμπίπτει στη σφαίρα του δημόσιου ή του ιδιωτικού δικαίου. Δόθηκε η ευκαιρία στους δικηγόρους να μελετήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις τους πάνω στο ζήτημα, που δεν απασχόλησε καθόλου το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Ο δικηγόρος των εφεσειουσών υποστήριξε πως η διαφορά ανάγεται στον τομέα του ιδιωτικού δικαίου γιατί άπτεται ζητήματος διαχείρισης του Δήμου Πάφου εφόσον αρμόδιοι λειτουργοί του είχαν διαπραγματεύσεις με τις εφεσείουσες, προτού επιβληθεί στην άδεια οικοδομής ως όρος να πληρώσουν ως δικαιώματα για την έκδοση της άδειας το επίδικο ποσό. Από την άλλη μεριά ο δικηγόρος του εφεσίβλητου εισηγήθη πως είναι πρόδηλο ότι η απόφαση του Δήμου να επιβάλει ως δικαιώματα το υπό συζήτηση ποσό εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου γιατί αφορά στην άσκηση εξουσίας που παρέχεται σε αυτόν από το νόμο. Η αμφισβήτηση της απόφασης, συνέχισε ο δικηγόρος του εφεσίβλητου, μπορούσε να αποτελέσει μόνον αντικείμενο προσφυγής, βάσει του άρθρου 146 του Συντάγματος.
Δεν νομίζουμε να χρειάζεται πολλή ανάλυση ή αναφορά σε πηγές του δικαίου για να διαπιστωθεί πως πράγματι η επίδικη διαφορά ανάγεται στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, και ως εκ τούτου το Επαρχιακό Δικαστήριο ήταν αναρμόδιο να της επιληφθεί. Απλή ανάγνωση των παραγράφων 3 και 4 της εκθέσεως απαιτήσεως καταδεικνύει τούτο. Λέγουν οι εφεσείουσες στην παράγραφο 3:
"Ο εναγόμενος Δήμος παρανόμως υπέβαλε την έκδοση της αδείας οικοδομής εις τον όρον της πληρωμής υπό των εναγουσών ποσού £7,650.."
Και η 4η παράγραφος επαναλαμβάνει το πιο πάνω γεγονός.
Ο περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμος, Κεφ.96, όπως έχει τροποποιηθεί, καθορίζει τους Δήμους ως την αρμόδια αρχή για την έκδοση άδειας οικοδομής (άρθρο 3 του Νόμου) . Είναι διαβόητο γεγονός βέβαια πως οι Δήμοι είναι οργανισμοί με νομική προσωπικότητα και καθιδρύθηκαν δυνάμει των διατάξεων του περί Δήμων Νόμου. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, και των σχετικών Κανονισμών, που θεσπίζουν οι Δήμοι, κατά την έκδοση άδειας επιβάλλονται όροι, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η πληρωμή δικαιωμάτων.
Τη διαφορά πράξεως της διοικήσεως, που ανάγεται στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, από τις πράξεις ιδιωτικής διαχειρίσεως, που εμπίπτουν στο ιδιωτικό δίκαιο, πραγματεύεται ο Μιχ. Στασινόπουλος στο βιβλίο του "Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων" στις σελ.21-33. Παραθέτουμε μόνον τις πιο κάτω γραμμές από τη σελίδα 32:
"Άρα πάσα πράξις αναγομένη εις την λειτουργίαν μιας δημοσίας υπηρεσίας πρέπει να θεωρήται ως σχετιζομένη με την δημοσίαν εξουσίαν και δια τούτο να υπάγηται εις το δημόσιον δίκαιον και ν' αφαιρήται από την περιοχήν του ιδιωτικού δικαίου. Ούτως εν Γαλλία η έννοια του Fiscus έμεινεν ατροφική και δύναται τις να είπη ότι ηχρηστεύθη. Διότι η περιοχή των εις την λειτουργίαν των δημοσίων υπηρεσιών αναγομένων πράξεων καταλαμβάνει το μέγιστον μέρος της περιοχής της δράσεως της Πολιτείας, η οποία ούτω τοποθετείται σχεδόν εν τω συνόλω της, υπό την σκέπην των κανόνων του δημοσίου δικαίου.
Η έξω του πλαισίου του δημοσίου δικαίου απομείνασα μικρά περιοχή πράξεων των δημοσίων οργάνων, ήτοις εξακολουθεί να διέπηται υπό των κανόνων του ιδιωτικού δικαίου, είναι η καλουμένη "ιδιωτική διαχείρισις" (gestion privee). Εις την περιοχήν ταύτην περιλαμβάνονται, συμφώνως προς τα εν Γαλλία κρατούντα, αι εξής κατηγορίαι πράξεων.
α) Αι πράξεις διαχειρίσεως της ιδιωτικής περιουσίας της Πολιτείας ως π.χ. εκμίσθωσις ενός ακινήτου του Δημοσίου.
β) Αι πράξεις, αι οποίαι, καίτοι συνδέονται προς την λειτουργίαν μιας δημοσίας υπηρεσίας, εν τούτοις ενεργούνται κατά τους κανόνας του ιδιωτικού δικαίου.
......................................................................................................."
Η απόφαση του Δήμου να επιβάλει ως όρο στην έκδοση της άδειας οικοδομής την πληρωμή από τις εφεσείουσες του επίδικου ποσού είναι διοικητική πράξη, που ανάγεται στη σφαίρα της άσκησης της δημόσιας εξουσίας του. Ως εκ τούτου αποκλειστική δικαιοδοσία για να κρίνει την απόφαση αυτή είχε το Ανώτατο Δικαστήριο, με την καταχώριση προσφυγής. Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα, γιατί το ζήτημα ηγέρθη από το ίδιο το Εφετείο.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.